Akademik Veri Yönetim Sistemi
Journal of Communication Science Researches, cilt.2, sa.2, ss.84-97, 2022 (Hakemli Dergi)
Genel olarak bütün insanlık tarihi süresince iktidar ve egemen olan her güç, pek çok yöntem kullanarak
kitlelere yönelik gözetim ve kontrol tekniklerini geliştirip kullanmışlardır. Diğer yandan, bilhassa son
20 senede, sosyal medya ortamlarının da gelişmesiyle beraber gözetim şekilde değiştirmiştir.
Küreselleşme ve bilgi toplumu vaatlerinin de etkisiyle dünyaya yayılan yeni medya yüzünden her yer
süperpanoptikon alanlarına dönüşmüştür. Çevrimiçi ortamlar bugün artık toplumların gerçek
mekânlarının yerini almış durumdadır. Bu araştırmada Panoptikon kavramı yerine Süperpanoptikon
kavramının kullanılmasının sebebi de Panoptikonun artık bugünün gözetim yapı ve tekniklerini ifade
etmede yetersiz kalmasıdır. Bu nedenle gözetimin sosyal medya ortamlarındaki bu yeni durumunu ifade
edip artık gözetimin çok daha kapsamlı bir hale geldiğini vurgulamak için süperpanoptikon kavramı
kullanılmıştır. Bu araştırma, günümüzde artık mahremiyeti tehdit edecek düzeye gelmiş olan sosyal
medyanın panoptikondan süperpanoptikon ve sinoptikona dönüşmüş olan gözetim sisteminin günümüz
toplumsal yapılarına olan etkisini ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. Bu bağlamda “You” dizisi içerik
analizi yöntemiyle yorumlanmaya çalışılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Panoptikon, Süperpanoptikon, Sinoptikon, Mahremiyet, Gözetim.