Akademik Veri Yönetim Sistemi
Journal of Preschool and Elementary Education, cilt.6, sa.1, ss.13-30, 2025 (Hakemli Dergi)
Bu araştırmanın amacı, Türkiye’de okul öncesi döneme yönelik geliştirilen sosyal beceri eğitim programlarını inceleyen lisansüstü tezlerin mevcut durumunu ortaya koymaktır. Çalışma, nitel araştırma desenlerinden sistematik derleme yöntemiyle yürütülmüş olup, YÖK Tez veri tabanında belirlenen ölçütleri karşılayan 45 tez analiz edilmiştir. Verilerin incelenmesinde betimsel içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Bulgular, sosyal beceri programlarına yönelik tezlerin özellikle 2020 sonrası dönemde belirgin bir artış gösterdiğini ortaya koymuştır. Tezlerin çoğunluğunun deneysel desenle gerçekleştirildiği, karma yöntemlerin sınırlı olduğu belirlenmiştir. Araştırmalarda çoğunlukla 5-6 yaş grubuna odaklanıldığı, daha küçük yaş grubuna yönelik araştırmaların ise oldukça sınırlı olduğu tespit edilmiştir. Tezlerde yer alan sosyal beceri eğitim programlarının sürelerinin genellikle 8-12 hafta aralığında değiştiği, kullanılan ölçme araçlarının büyük oranda davranış temelli ve öğretmen değerlendirmesine dayalı ölçeklerden oluştuğu görülmüştür. İncelenen tezlerde en sık araştırılan değişkenlerin sosyal beceriler ve alt boyutları olduğu, buna karşın duygu düzenleme, öz düzenleme ve sosyal problem çözme gibi becerilerin ise sınırlı düzeyde ele alındığı belirlenmiştir. Bu bulgular doğrultusunda, gelecekte daha bütüncül içeriklere sahip, uzun süreli ve erken yaş gruplarını da kapsayan sosyal beceri programlarının geliştirilmesine; ayrıca programların etkililiğini farklı boyutlarıyla ortaya koyabilmek için karma yöntem araştırmalarına ağırlık verilmesine ihtiyaç duyulduğu sonucuna ulaşılmıştır.