Akademik Veri Yönetim Sistemi
Yönetim Bilimleri Dergisi, cilt.20, sa.46, ss.885-914, 2022 (Hakemli Dergi)
Dünyanın geleceği bakımından iklim değişikliği, biyoçeşitliliğin azalması ve çevrenin bozulması gibi konular önemli bir risk olarak görülmektedir. Söz konusu risklerin giderilmesinde hükümetler hem küresel hem de ulusal taahhütleri yerine getirmek ile mükelleftir. Hükümet politikalarının bir yansıması olarak bütçeler, söz konusu taahhütlerin yerine getirilmesinde önemli bir araç olarak kabul edilmektedir. Bu bağlamda son yıllarda bütçe ile çevre arasındaki ilişkinin yeşil bütçeleme ya da çevreye duyarlı bütçeleme gibi kavramlarla literatürde incelendiği görülmektedir. Çevre ve iklim değişikliği amaçlarını gerçekleştirmek üzere bütçe politikası araçlarının kullanımı yeşil bütçeleme olarak ifade edilmektedir. Yeşil bütçeleme anlayışı, bütçe ve maliye politikalarının çevresel etkilerini ve bunların ulusal ve uluslararası taahhütler ile uyumunu içermektedir. OECD, yeşil bütçeleme anlayışının gelişiminde üye ülkeler için politikalar üreterek öncü rol oynamaktadır. Bu çalışmada, 35 OECD ülkesinde ilk defa 2020 yılında gerçekleştirilen yeşil bütçeleme uygulamaları araştırmasından elde edilen anket bulguları değerlendirilmektedir. Elde edilen bulgulara göre yeşil bütçelemeyi uygulayan ülke sayısı 14’tür. Uygulamanın teşvik edici sebepleri arasında en yaygın olanı politika yapımında çevreye duyarlılığı geliştirmektir. Yeşil bütçe araçları arasında genellikle çevresel etki değerlendirmesi, fayda maliyet analizi, karbon değerlendirmesi ve yeşil bütçe etiketleme tercih edilmektedir. Hesap verebilirlik ve saydamlık açısından önemli görülen bilgi paylaşımında genellikle tercih edilen yöntem ise açık veri portallarıdır. Diğer yandan uygulamanın zorlukları arasında metodolojinin olmaması ve kaynak yetersizliği öncelikli nedenler olarak sayılmaktadır. Ayrıca 14 ülke içindeki yeşil bütçe performans sıralamasında Fransa 0.7 ile en yüksek skora sahiptir. Özünde teorik olarak önemli faydaları öngörülen yeşil bütçelemenin pratikteki durumunun daha fazla araştırılması gerekirken, OECD’nin bu süreçte bir metodoloji geliştirmesi de belirsizliklerin azaltılması ve uygulamanın yaygınlaştırılması bakımından önemlidir.
Anahtar Kelimeler: Yeşil Kalkınma, Yeşil Bütçeleme, OECD, Anket.
Climate change, biodiversity loss, and environmental degradation are all seen as major threats to the world's future. Governments are required to achieve certain national and global commitments in order to minimize these threats. Budgets are seen as a key tool in meeting these obligations since they reflect government objectives. In this context, in recent years, the relationship between government budgets and the environment has been analyzed in the literature with concepts including green budgeting or environmentally friendly budgeting. Green budgeting is the use of budget policy tools to meet environmental and climate change goals. The environmental implications of budget and fiscal policies, as well as their accordance with national and international obligations, are part of the green budgeting approach. By developing policies for member countries, the OECD is a leader in the development of green budgeting. In this study, the survey findings from the first-ever green budgeting practices research in 35 OECD member countries in 2020 are evaluated. The results show that 14 nations are using green budgeting. Promoting environmental awareness in the development of policies is the most common incentive for implementation. Green budget tools that are commonly favored include carbon assessment, environmental impact assessment, cost-benefit analysis, and green budget labeling. The preferred approach for sharing information, which is vital in terms of accountability and transparency, is generally open data portals. On the other hand, lack of methodology and resources are viewed as the primary causes of implementation challenges. In addition, France ranks first out of 14 nations in the green budget performance ranking with a score of 0.7. It is vital for the OECD to build a methodology in this process in order to reduce uncertainties and disseminate the practice, even though the theoretically significant benefits of green budgeting should be further examined in practice.
Keywords: Green Development, Green Budgeting, OECD, Survey.