Akademik Veri Yönetim Sistemi
Kırsal Çevre Yıllığı, cilt.1, ss.38-53, 2010 (Hakemli Dergi)
Karakteri dolal ve/veya i.nsan faaliyeflerinin etkilegimi sonucu olugan peyzaj,
insana bir dizi ekolojik, ekonomik ve sosyo-kr.iltLirel yararlar sallafan ni, r,"r;-
nak de$erimizdir. Bu nedenle, peyzajrn korunmasr, planlanmasr ve'yonetimi bir ulkede biyogegitlililin korunmasr ve toplumun yagam karitesinin (oi. ekonomik
ve rekreasyonel yarar saQlama) artmasrna katkr sa$lar. Avrupa peyzaj Soz_
legmesi (APS) ise belirtiren amagrara uragmamlza katkr sa$lamak ami",yta g"-
Iigtirilmig bir aragtrr. APS'yi 20.10.2000 tarihinde imzalayan Trlrkiye belirtiLn
amaglara ulagmak ve sozlegmenin uygulanabilirligini gLglendirmek igin ulusal
dtizeyde iki konuyu geligtirmelidir: "Ulusal peyzaj politikasrn rn olusturulmasr"
ve "Peyzajrn Fiziksel Planlamaya Entegrasyonu". Aps'yi imzalayin bir Lilke
olarak rtirkiye ulusal peyzaj stratejisi/politikas rn r olugturmak ile irikrimludr.ir. Bu kapsamda, T.c. Qevre ve orman Bakanrr!r, Dola Koruma ve Mi||i parkrar
Genel MridLirlugi, Peyzal Koruma $ubesi'nin onderliginde bir "'Ulusal Uzman
Peyzaj Komitesi'nin" olugtururmasr bu s.rrecin bagramisr igin onemri bir girigim
olacaktrr. Komite ulusal peyzaj stratejisi (peyzajrn korunmasr, pranranmair, yonetimi ve ozel onlemler alrnmasrna izin veren bir dizi ilkeler brittinLl) ve atiasr_
nrn hazrrlanmasr, izlenmesi ve gr.inceflenmesi, belirtilen iki arag ire peyzajrn
ulusal ve bolgesel olgekte sektorel pranlara entegrasyonu oogruitusunoi oitgl
akrgr saglamak, igbirligi geligtirmek ve ilgili taraflarrn aktif katrlrmrnr sallamai
ile yiikumlLi olmalrdrr. Fiziksel planlama sfirecinde ise; peyzajrn koru-nmasr,
restorasyonu ve zenginlegtirilmesini amaglayan peyzaj planlarrnrn hazrrlanmasr ve mevcut plan kademelerinentegre edilmesine ihtiyag vardrr. Bu ba$lamda, ozellikle yerel duzeyde peyzajrn fonksiyon ve qegiflilik delerinin ytlrs6k ol- dugu onemli Peyzaj Alanrarr (opA)'nrn oeiirrenmeii ve bu arinra.n Qevre Du- zeni Planlarrnda en iyi gekilde gosterilmesi biyogegifliligin korunmasr, surdiirii_
Iebilir kalkrnma ve dogal kaynak yonetimi, peyzaj politikalarrnrn geligtirilmesi ve
di!er sektorel ..planlar ire butlinregtirirmesine katkr saglayacaktrr. bu galrgma
kapsamrnda, oPA'nrn korunmasr, pranranmasr ve yonetiminin oir vasat siatti gergevesinde gergeklegtirilmesi igin ise dort model onerilmektedir: luctrt v xoruma statLisu - DenizlKara Korunan peyzajlar; UNESCO Bivosfer Rezervi:
uNESco Dunya Miras Aranr ve Korunan peyzalrar ve Armanya Borge parki
orneQi.
Anahtar Kelimeler: Avrupa Peyzaj Sozlegmesi, peyzaj planlama, mekansal pfanlama, fiziksel planlama, peyzaj planl; Onemli peyzai Alanlarr