Büyük Menderes Grabeni ile Denizli Grabeni Arasında Kalan Bölgenin Jeolojik Özelliklerinin Uzaktan Algılama Yöntemiyle İncelenmesi

Creative Commons License

Gündoğdu E., Özden S.

V. INTERNATIONAL HALICH CONGRESS ON MULTIDISCIPLINARY SCIENTIFIC RESEARCH, İstanbul, Türkiye, 15 - 16 Ocak 2023, ss.425-432

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: İstanbul
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.425-432
  • Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bir bölgedeki jeolojik, tektonik, yapısal, morfolojik ve topografik özellikler, genellikle yerinde yapılan saha çalışmaları ile gerçekleştirilmektedir. Ancak çalışılan sahanın büyüklüğü, bazı durumlarda saha çalışmalarından önce veri elde edilme zorunluluğu gibi durumlarda alternatif yöntemlerin kullanılma gerekliliği giderek artmaktadır. Bu tür durumlarda, günümüzde uzaktan algılama çalışmalarının önemi giderek artmaktadır. Bu çalışmada, Orta ve Batı Anadolu’nun önemli jeolojik yapılarını barındıran ve Menderes Grabeni ile Denizli Grabeni arasında kalan bölgenin jeolojik, yapısal ve topografik özellikleri uzaktan algılama yöntemleriyle incelenmiştir. Bu kapsamda ilk olarak, sözü edilen grabenleri sınırlandıran faylara dik yönlü olacak şekilde Global Mapper programı yardımıyla topografik kesitler alınarak, bu fayların denetlediği morfoloji incelenmiştir. Daha sonra bölgenin jeolojisini oluşturan, Menderes Masifi’ne ait yaşlı kayalar ile genç kayaların sınırları, LANDSAT uydu görüntüleri ile belirlenerek, literatürde yer alan jeoloji haritalarıyla karşılaştırılmıştır. Son olarak ise, LANDSAT uydu görüntüsüne uygulanan çeşitli band kombinasyonları, görüntü keskinleştirme işlemleri ile bölgedeki çizgisel yapılar incelenmiştir. LANDSAT uydu görüntüleri ile elde veriler, daha yüksek çözünürlüklü farklı uydu görüntüleri ile de denetlenmiştir. Yerbilimleri alanında yapılan bu tür çalışmalarında genellikle LANDSAT ve ASTER uydu görüntüleri kullanılmasının başlıca nedenlerinin, bu uydu görüntülerinin ücretsiz olarak temini, kullanıcılara çok bantlı görüntü olanağı sunuyor olması, büyük alanları kapsayarak, mekânsal çözünürlüğünün orta ölçekli jeolojik çalışmalara uygun olması, literatürde mevcut olan önceki çalışmalarda belirtilmiştir. Elde edilen tüm bu sonuçlar, literatürdeki veriler ile karşılaştırılmış ve böylece kullanılan uzaktan algılama yöntemlerinin doğruluğu karşılaştırılmıştır. Bu çalışma Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimince desteklenmiştir. Proje Numarası: FBA-2018-2456.

Anahtar Kelimeler: Büyük Menderes Grabeni, Denizli Grabeni, jeolojik özellikler, uydu görüntüsü, uzaktan algılama

The geological, tectonic, structural, morphological and topographical features of a region are generally determined by on-site field studies. However, in cases such as the size of the studied area and the necessity of obtaining data before field studies in some cases, the necessity of using alternative methods is increasing. In such cases, the importance of remote sensing studies is increasing day by day. In this study, the geological, structural and topographical features of the region between the Menderes Graben and Denizli Graben, which contains the important geological structures of Central and Western Anatolia, were investigated by remote sensing methods. In this context, firstly, topographic sections were taken perpendicular to the faults limiting the aforementioned grabens with the help of the Global Mapper program, and the morphology controlled by these faults was examined. Then, the boundaries of the old rocks and young rocks of the Menderes Massif, which form the geology of the region, were determined by LANDSAT satellite images and compared with the geological maps in the literature. Finally, various band combinations applied to the LANDSAT satellite image, image sharpening processes and linear structures in the region were examined. The data obtained with LANDSAT satellite images were also checked with higher resolution different satellite images. The main reasons why LANDSAT and ASTER satellite images are generally used in such studies in the field of geosciences are stated in previous studies in the literature that these satellite images are provided free of charge, they offer multi-band image opportunities to users, their spatial resolution is suitable for medium-scale geological studies by covering large areas. All these obtained results were compared with the data in the literature and thus the accuracy of the remote sensing methods used was compared. This study was supported by Çanakkale Onsekiz Mart University Scientific Research Projects Coordination Unit. Project Number: FBA-2018-2456.

Keywords: Büyük Menderes Graben, Denizli Graben, geological features, satellite image, remote sensing