Çanakkale Tarımı Sempozyumu (Dünü, Bugünü ve Geleceği), Çanakkale, Türkiye, 10 - 11 Ocak 2011, ss.507-515
Bu araştırma, Çanakkale İli Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Birliği üyesi olan koyunculuk işletmelerinin yapısal özelliklerinin ve teknik sorunların belirlenmesi ve sorunların tespitine yönelik çözüm önerilerinin ortaya konması amaçlanmıştır. Araştırma, 51 işletmede anket ve gözlem çalışması şeklinde yürütülmüştür. Araştırma bulgularına göre, işletmelerde koyunlar melez olmakla birlikte bu melezlerin temelinde hakim koyun genotiplerine göre koçaltı koyunda doğuran koyun oranı ile koyun başına kuzu verimleri bakımından istatistiksel bir fark bulunmamıştır. İşletmelerin % 37’ sinde aydınlatmanın yetersiz olduğu gözlenmiştir. Aydınlatmanın yetersiz olduğu barınaklarda, barınak yüksekliği ortalaması 2.50±0.17 m yeterli olarak sınıflandırılanlarda ise 3.25±0.13 m olarak tespit edilmiştir (P=0.001). İşletmelerin % 49’ un da hasta koyunların ayrılacağı ve tedavi edileceği bir bölme mevcuttur. İncelenen sürülerde en sık rastlanan sağlık sorunları % 45 topallama (genellikle agalaksiye bağlı olduğu düşünülmektedir), %23 meme problemleri (genellikle mastitis bağlı olduğu düşünülmektedir), % 20 zehirlenme (enterotoksemi ve/veya bradzo), % 6 dış parazit problemleri (kene ve pire) ve % 6 pseudo tüberküloz sorunlarının oluşturduğu gözlenmiştir. İşletmedeki toplam koyun sayısı ile koçaltı koyunda doğuran koyun oranı arasında önemli ve negatif bir ilişki tespit edilmiştir.
Anahtar kelimeler: koyun, ağıl yapısı, sağlık sorunları, hijyen.
This study was conducted to identify and determine the structural characteristics and technical problems of 51 sheep farms of Çanakkale Sheep and Goat Breeders Association. All the sheep farms had backcrossed animals with a dominant genotype base. No significant differences were found between genotypes in terms of the number of lambing sheep to mated sheep, and in litter size per sheep. Lighting was not adequate in 37% of the farms. The farms with insufficient natural lighting had an average barn height of 2.50 ± 0.17, however the average height at the farms with sufficient natural lighting was 3.25 ± 0.13 m (P = 0.001). Forty nine percent of the farms had a sick animal unit. In the sheep farms subjected to investigation in this study, of the most common health problems, limping of animals (adopted the rule that they were suffering from agalactia) was the major problem with 45%, which was followed by udder problems with 23% (probably mastitis based), poisoning with 20%, external parasites (ticks and fleas) with 6% and pseudotuberculose with 6%. A negative relationship was found between the total number of sheep in a farm and the number of lambing sheep to mated sheep.
Key words: Sheep, barn type, health problems, hygiene.