Akademik Veri Yönetim Sistemi
Maden Tetkik ve Arama Dergisi, sa.151, ss.251-262, 2015 (Hakemli Dergi)
Biga Yar›madas› genel jeolojik nitelikleri ve do¤al kaynak çeflitlili¤i yan› s›ra önemli t›bbi jeoloji sorunlar› bak›m›ndan da oldukça ilginç bir bölgedir. Bölgenin muhtemel t›bbi jeolojik sorunlar›n›n bafll›calar›; do¤al radyoaktivite, içme sular›nda metal/mineral kirlili¤i, asit kaya/maden drenaj›, jeotermal ve di¤er su kaynaklar›nda kalite sorunu, vb olarak say›- labilir. Bu kadar genifl t›bbi jeolojik sorunlara sahip olan Biga Yar›madas›’ndaki kritik bir bölgede asbest maruziyeti t›p ve yerbilimcilerden oluflan bir grup taraf›ndan incelenmifltir. Araflt›rma Kuzeybat› Anadolu’da Biga Yar›madas›n›n kuzeybat›s›nda, Çanakkale ilinin Lapseki ilçesine ba¤l› Dumanl› köyü ve çevresinde sürdürülmüfltür. Çanakkale ‹l Sa¤l›k Müdürlü¤ü taraf›ndan 2011 y›l›nda Dumanl› köyünde 3 ve yak›n›ndaki Çamyurt köyünde 1 adet mezotelyoma vakas› tespit edilmifltir. Bunun üzerine yer bilimciler ile Gö¤üs Hastal›klar› ve Halk Sa¤l›¤› uzmanlar›ndan oluflan bir çal›flma grubu taraf›ndan bölgede arafl- t›rmalar yap›lm›flt›r. Çal›flmalar yer bilimlerinde ve sa¤l›k bilimlerinde efl zamanl› ve paralel olarak sürdürülmüfltür. Dumanl› köyü çevresinde asbestiform mineraller ileri derecede makaslamaya u¤ram›fl (sheared) serpantinitler içerisinde yer almaktad›r. Serpantinitler bölgede yayg›n mostra veren ve mikaflist, gnays, mermer litolojilerinden oluflan Çaml›ca metamorfikleri içinde tektonik dilim ve mercekler halinde bulunmaktad›r. Bu do¤rultu at›ml› sistem içerisindeki gerilme-makaslama alanlar›nda asbestiform mineral damarlar› gelifl- mifltir. Petrografik ve mineralojik tayinler bu minerallerin bafll›ca klinokrizotil, lizardit ve antigorit ile aktinolit oldu¤unu göstermifltir. Yerbilimleri çal›flmalar›na paralel olarak, köyde son befl y›lda gerçeklelen öşüm nedenlerinin saptanmas› amac›yla sözel otopsi çalışlmalar› ile solunum fonksiyon testleri ve radyografik tetkikler yap›lm›flt›r. Radyolojik patoloji ile asbest maruziyeti aras›nda anlaml› korelasyon saptanm›fl, bu olgularda maruziyet süresinin 23-80 y›l aras›nda de¤iflti¤i anlafl›lm›flt›r.