Gıda Ambalajlamada Yeni Dönem: Nanoteknoloji Uygulamaları


Dinç S. Ö., Tangüler H.

32. ULUSAL ONLİNE KİMYA KONGRESİ, Eskişehir, Türkiye, 17 - 19 Eylül 2020, ss.261

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Eskişehir
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.261
  • Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Adresli: Hayır

Özet

Nanoteknoloji, maddelerin 100 nm veya daha küçük boyutlara küçültülmesi, bunların karakterizasyonu ve analiz etme konularını kapsar. Nano boyutlarda “yüzey alanı/hacim” oranının artması ile aktivitesi artan maddeler çevre moleküller ile birçok farklı şekilde etkileşime girebilmektedir. Bu derece küçük yapıların benzersiz ve yeni fonksiyonel özellikler taşıdıklarının belirlenmesi ile nanoteknolojiye gösterilen ilgi ve bu araştırma alanında yapılan çalışmalar son yıllarda önemli düzeyde artış göstermiştir. Nanoteknolojinin günümüzde sıklıkla kullanıldığı alanlardan biri gıdaların ambalajlanmasıdır. Ambalaj malzemesinin bariyer özelliklerinin geliştirilmesi amacıyla, SiO₂ ve montmorillonit gibi nanopartiküller, sentetik polimer ve/veya biyopolimer bazlı ambalaj malzemelerinin üretiminde kullanılabilmektedir. Ayrıca, antimikrobiyal veya oksijen emme gibi aktif özelliklere sahip Ag, ZnO ve TiO₂ gibi nanoparçacıkların kullanımı ile aktif gıda ambalaj malzemelerinin geliştirilmesine olanak sağlanabilmektedir. Nanoteknoloji, nanosensör üretimi ve akıllı ambalajların geliştirilmesinde de kullanılmaktadır. Gıdanın maruz kaldığı depolama koşularını, küçük organik molekülleri, gazları ve mikroorganizma kontaminasyonunu gösteren belirteçlerin üretiminde Fe₂O₃ ve TiO₂ gibi nanopartiküller kullanılabilmektedir. Ambalajlama işlemlerinde nanoteknolojinin kullanımı ile ambalaj malzemelerinin geçirgenlik özelliği modifiye edilebilmektedir. Nanopartiküller kullanılarak ambalajın gıdayla temas eden yüzeyine oksijen absorplayıcı özellik kazandırılması sonucunda meydana gelen anaerobik ortam ile antimikrobiyal ve antifungal yüzeyler oluşturulabilmektedir. Çeşitli nanokompozitler ise ambalaj malzemelerinin oksijen ve karbondioksit geçirgenliklerinin sınırlandırılarak, kötü kokuların bloke edilip ürünün tazeliğinin korunması ve raf ömrünün artırılması sağlanmaktadır. Ayrıca gıda ambalajlamada kullanılan inorganik nanopartiküllerin etilen gazı yıkımını katalizlemesi ve mor ötesi ışınlara karşı koruyucu etkiler göstermesi bu maddelerin ambalaj filmi üretiminde kullanımlarını cazip kılmaktadır. Bu çalışmada, gıda ambalajlama işlemlerinde nanoteknoloji uygulamaları ile ilgili yapılan çalışmalar derlenmiştir.