Erken Tunç Çağı’nda Batı ve Orta Anadolu Kültürel İlişkileri Işığında Ay Biçimli Baltalar

YILMAZ D.

In Memoriam Uğur Silistreli Anı Kitabı, A. Öztan ve diğerleri, Editör, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara, 2015

  • Yayın Türü: Kitapta Bölüm / Araştırma Kitabı
  • Basım Tarihi: 2015
  • Yayınevi: Ankara Üniversitesi Basımevi
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Editörler: A. Öztan ve diğerleri, Editör
  • Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Ay biçimli baltalar Erken Tunç Çağı’nda Batı Anadolu, Orta Anadolu’nun kuzeyi, Güney Anadolu, Suriye, Filistin, Mezopotamya, İran ve Mısır’da karşımıza çıkmaktadır. Erken Tunç Çağı’nda Batı ve Orta Anadolu kültürel ilişkileri, bu çalışmada değerlendirilen ay biçimli baltalar ile ortaya konmaktadır. Büyük bir kısmı kültürel etkiler sonucunda Batı ve Orta Anadolu’da yayılmıştır. Bu çalışma kapsamında değerlendirilen baltalar, tabakası belli olmayan hazine veya mezar buluntusudur. Gövde şekillerine göre ay biçimli baltalar 2 ana tip altında incelenmiştir. Tip 1 ortasında bir perçin deliği bulunan tek boyunlu basit hilal biçimlidir. Tip 2 dar bıçaklı, bıçak ile sap bağlantısını sağlayan her birinin üzeri perçin delikli üç boyunlu geniş kavisli hilal biçimlidir. ETÇ II-III boyunca ay biçimli baltalar kolay taşınabilir olmaları nedeniyle ticari faaliyetlerle veya yerel maden atölyeleri arasındaki bağlantılarla yayılmış olmalıdır. Farklı kültürel özelliklere sahip Batı ve Orta Anadolu’da aynı anda benzer tipteki buluntuların ortaya çıkması, Erken Tunç Çağı boyunca bölgeler arası ilişkilerin sanıldığından daha yoğun olduğunu kanıtlamaktadır. Kültürel ilişkilere ışık tutan ay biçimli baltalar bir taraftan iki bölge arasındaki bağlantıyı gösterirken, diğer taraftan Suriye, Filistin ve Mezopotamya’ya kadar uzanan uluslararası ticaretin varlığına işaret etmektedir.

Crescentic Axeheads in the Light of the Cultural Relations of Western and Central Anatolia in Early Bronze Age Crescentic axeheads appear in the west Anatolia, northern part of central Anatolia, south Anatolia, Syria, Palastine, Mesopotamia, Iran and Egypt during the Early Bronze Age. This study establishes the cultural relations between West and Central Anatolia during the Early Bronze Age; based on crescentic axeheads. Crescentic axeheads were spread as a result of cultural relations in the area between West and Central Anatolia. All of the finds which are discussed in this study are either unstratified examples from hoards or come from graves. Based on their body forms two types of crescentic axeheads are analyzed. Type 1 has simple crescent-shaped with a short tang which including one rivet hole. Type 2 has large curved crescent with narrow flanged-back blade and three rivet tangs. Throughout the EBA II and III periods, crescentic axeheads must have spread due to their easy transport for trade activities or through the connections between local metal workshops. Similar and contemporary finds in culturally distinctive Western and Central Anatolia indicates that interregional relations were more intense than originally thought, throughout the Early Bronze Age. Crescentic axeheads which reflects the cultural relations of Western and Cental Anatolia also indicate the presence of an international trade that extended all the way to Syria, Palastine and Mesopotamia.