Troya dönemi seramiklerinde görülen hayvan tasvirleri

Diğer, ss.158-159, 2022

Homeros'un, Batı edebiyatının en önemli eserlerinden kabul edilen, 'İlyada Destanı'yla tanınan

ve 1998 yılında UNESCO Dünya Miras Listesi'ne girmiş olan Troya Antik Kenti,

Çanakkale'ye yaklaşık 30 km uzaklıktadır. Antik çağlarda Troad veya Troas olarak anılan

kentin ismi, Yw1ancadaki Troia, Fransızcadaki Troie kelimelerinin okunuşundan dilimize

Truva ya da Troya olarak çevrilmektedir.

Ege ve Balkanların buluştuğu önemli bir coğrafyada yer alan kent, diğer bölgelerle olan ticari

ve kültürel bağlantıları nedeniyle tarih boyunca çok önemli bir yerleşim merkezi olmuştur.

Bölgede 1871 yılından itibaren yapılan kazılar, tarihi kentin savaş, deprem, yangm gibi

felaketler sonucu yıkılıp yeniden kurulduğunu; dokuz kent katmanınm yanı sıra kırk iki yapı

katına sahip olduğunu göstermektedir. M.Ö. 2950-2350 tarihlerinde, Erken Bronz çağıyla

başlayan Troya yerleşimleri, M.Ö. 20 - M.S. 500 tarihlerinde Roma Dönemi ile sona

emrnktedir.

Elde edilen seramik buluntular, Antik kentin tüm katmanlarında, insanların yaşamlarının birçok

alanında pişmiş toprakt:.m faydalandıklarını kanıtlamaktadır. Yeme - içme, pişinne ve her

boyuttaki saklama kaplarının yanısıra, yapılarının duvarlarında, elbiseleri asmak için

kullandıkları kancalarda, balık ağlarının ağırlıklarında, lavabolarda ve mezarlarında seramik

kullandıkları görülmektedir.

Troyal ılar, farklı kullanım alanlarıyla hayatlarına dahil ettikleri seramikleri süsleme eğiliminde

bulunmuşlardır. Kimi zan1an çizgisel kazıma ile, kimi zaman parça ekleyerek, kimi zaman da

forma el ile baskı uygulayarak dekorladıklan foımlannda insan ve hayvan figürleri dikkati

çekınek.iedir.

Bu çalışma kapsamında, Troya Dönemi seramiklerinde görülen hayvan tasvirleri irdeleıuuiştir.

Dokuz yerleşimin enkazından çıkaıiılan seramikler arnsında gerek bünye, gerekse yöntem ve

biçimler balamından benzerlikler ve farklılıklar bulunmasına rağmen, her katmanda hayva11

tasvirinin kullanıldığı örneklere rastlanmaktadır. Balıkçılık, hayvancılık ve avcılığın yaygın

olduğu kentte, seramik formlar üzerinde kullanılan baykuş, balık, kirpi, domuz, at, kuş, yılan

figürleri bazen son derece yalın soyutlamalar halinde, bazen de daha gerçekçi fomılarla

karşımıza çıkmaktadır. Günlük kullanıma uygun bazı foımlarda işlevsel kabın tamamı hayvan

biçiminde yonımlanmış, bazı formlarda eklenen gaga ağızla, kaş, göz ve kanatla formun bir

hayvanı andırması sağlanmıştır. Özellikle Troya I yerleşiminde sıkça karşılaşılan kase ve

vazoların ağız ve yanak bölgelerinde, arasına beyaz kireç taşı doldwulmuş balık kılçığı

şeklindeki çizgisel kazımalar ön plana çıkarken, Troya VI yerleşiminin en karakteristik

özelliklerinden bir tanesini de hayvan bnıF şeklindeki kulplar oluştumıaktadır.