Uluslararası Sosyal Bilimler Konferansı II , Çanakkale, Türkiye, 4 - 05 Temmuz 2022, ss.128-129
Dünyanın geleceği bakımından iklim değişikliği, biyoçeşitliliğin azalması ve çevrenin bozulması gibi konular önemli bir risk olarak görülmektedir. Söz konusu risklerin giderilmesinde hükümetler hem ulusal hem de küresel düzeyde bazı taahhütleri yerine getirmek ile mükelleftir. Hükümet politikalarının bir yansıması olarak bütçeler, söz konusu taahhütlerin yerine getirilmesinde önemli bir araç olarak kabul edilmektedir. Bu bağlamda son yıllarda hükümet bütçeleri ile çevre arasındaki ilişkinin yeşil bütçeleme ya da çevreye duyarlı bütçeleme gibi kavramlarla literatürde incelendiği görülmektedir. Çevre ve iklim değişikliği amaçlarını gerçekleştirmek üzere bütçe politikası araçlarının kullanımı yeşil bütçeleme olarak ifade edilmektedir. Yeşil bütçeleme anlayışı, bütçe ve maliye politikalarının çevresel etkilerini ve bunların ulusal ve uluslararası taahhütler ile uyumunu içermektedir. OECD, yeşil bütçeleme anlayışının gelişiminde üye ülkeler için politikalar üreterek öncü rol oynamaktadır. Bu çalışmada, 35 OECD ülkesinde ilk defa 2020 yılında gerçekleştirilen yeşil bütçeleme uygulamaları araştırmasından elde edilen anket bulguları analiz edilmektedir. Elde edilen bulgulara göre yeşil bütçelemeyi uygulayan ülke sayısının 15 olduğu ve bu kapsamda vergi harcama gibi bütçe bileşenlerinin çevreye etkileri, çevresel fayda maliyet analizleri, karbon değerlendirmeleri, çevresel vergi reformları gibi araçların kullanıldığı görülmektedir. Diğer yandan uygulamanın zorlukları arasında ise yöntem yoksunluğu ve kaynak yetersizliği öncelikli nedenler olarak sayılmaktadır. Araştırma bulgularına göre, yeşil bütçeleme açısından OECD ülkelerindeki gelişmelerin heyecan verici olmasına karşın uygulamanın yaygınlaşması bakımından kat edilecek mesafenin çok da kısa olmadığı değerlendirmesi yapılabilir.
Anahtar Kelimeler: Yeşil Bütçeleme, OECD, Anket Araştırması
Climate change, biodiversity loss, and environmental degradation are all seen as major threats to the world's future. Governments are required to achieve certain national and global commitments in order to minimize these threats. Budgets are seen as a key tool in meeting these obligations since they reflect government objectives. In this context, it can be seen that in recent years, the relationship between government budgets and the environment has been analyzed in the literature with concepts including green budgeting or environmentally friendly budgeting. Green budgeting is the use of budget policy tools to meet environmental and climate change goals. The environmental implications of budget and fiscal policies, as well as their accordance with national and international obligations, are part of the green budgeting approach. By developing policies for member countries, the OECD is a leader in the development of green budgeting. In this study, the survey findings from the first-ever green budgeting practices research in 35 OECD member countries in 2020 are analysed. Findings show that 15 nations are practicing green budgeting, and generally, assessments of the environmental effects of budget components such as tax and expenditure, environmental benefit-cost analysis, carbon assessments, and environmental tax reforms are being implemented as a green budgeting tools. On the other hand, lack of a method and a lack of resources are the key factors for implementation challenges. Light of the findings, it can be concluded that, although the developments in OECD countries in terms of green budgeting are encouraging, the distance to be covered in terms of extending the practice is not that short.
Keywords: Green Budgeting, OECD, Survey Research.