Atıf İçin Kopyala
AYENGİN T.
EKEV AKADEMİ DERGİSİ, cilt.16, sa.53, ss.191-207, 2012 (Hakemli Dergi)
-
Yayın Türü:
Makale / Tam Makale
-
Cilt numarası:
16
Sayı:
53
-
Basım Tarihi:
2012
-
Dergi Adı:
EKEV AKADEMİ DERGİSİ
-
Derginin Tarandığı İndeksler:
TR DİZİN (ULAKBİM)
-
Sayfa Sayıları:
ss.191-207
-
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Adresli:
Evet
Özet
Hukukta köken ve kaynak sorunu hukuk felsefesinin en çok tartışılan konularından birisidir. Hukuki meşruiyetin dinamiklerinden sayılan bu tartışmalar aslında hukuk ekollerinin farklılıklarını belirginleştirici rol üstlenmektedir. İslam hukuk tarihinde de benzer tartışmalar yaşanmıştır. Hukukta köken ve kaynak konusu en belirgin olarak “hüsün” ve “kubuh” problemlerinin değerlendirilmesinde göze çarpmaktadır. Hüsün dünyada övgü, ahirette sevaba, kubuh da dünyada yergi ve ahirette cezaya vesile olan insan fiillerini ifade için kullanılan İslami kavramlardır. Hüsün ve kubuh tartışmalarının kaynak ve köken sorunuyla bağlantısının değerlendirildiği bu çalışmada Mu‘tezile, Eş’arî ve Mâturidilerin görüşleri ve dayanakları ele alınmaktadır. Mu‘tezile insan fiillerindeki hüsün ve kubhun akılla kavranabileceğini,
Eş‘arîler kavranamayacağını, Mâturidiler ise akılla bu nitelikler kavransa bile aklî belirlemelerin sorumluluğun rasyonel dayanağı olamayacağını savunmuşlardır. Bütün bu tartışmalarda vurgulanan hususlar ve ileri sürülen deliller, aklın İslam hukuku için köken değil, kaynak olduğunu göstermektedir.