Üretimde verim ve kaliteyi artırmak için gübre uygulaması vazgeçilmezdir. Yoğun tarımsal faliyetler sonucunda her geçen gün verim düşmekte ve çevre kirliliği artmaktadır. Bu çalışmanın amacı; farklı organik madde ve azot kaynaklarının tek yıllık çimin verim ve kalitesi üzerine etkilerinin belirlenmesidir. Çalışma 2018-2020 yıllarında tesadüf blokları deneme desenine göre üç tekrarlı olarak yürütülmüştür. Tek yıllık çim hiçbir uygulama yapılmadan (kontrol), çiftlik gübresi (3000 kg da-1), tavuk gübresi (300 kg da-1), leonardit (100 kg da-1), biyolojik gübre (serbest yaşayan azot bakterileri) ve kimyasal gübre (10 kg N da-1) uygulanmıştır. Bunun yanında %50 tek yıllık çim + %50 fiğ, %50 tek yıllık çim + %50 yem bezelyesi olacak şekilde ikili karışım yapılmıştır. Tek yıllık çimin en yüksek yeşil ve kuru ot verimi çiftlik gübresinde belirlenirken, en düşük verim tek yıllık çimin yem bezelyesi ve fiğle yapılan ikili karışımlarında belirlenmiştir. Uygulanan bütün gübrelerde HP (ham protein), NDF (nötr deterjanda çözünmeyen lif), DMD (sindirilebilir kuru madde) ve ham kül oranları benzer olmuş, yem bezelyesi ve fiğin tek yıllık çimle yapılan ikili karışımlarında ham protein, DMD ve ham kül oranları yüksek, NDF oranı ise düşük çıkmıştır. Otun ADF (asit deterjanda çözünmeyen lif) oranı en yüksek çiftlik gübresinde çıkmıştır. Elde edilen sonuçların ışığında çiftlik gübresinin verimi önemli derecede artırdığı, otun kalitesinde de olumlu bir etkisinin olduğu belirlenmiştir. Tek yıllık çim yetiştiriciliğinde çiftlik gübresi tavsiye edilebilir.
Fertilizer application is inevitable to increase yield and quality on production. As a result of intensive agricultural activities, productivity decreases and environmental pollution increases day by day. The aim of this study is to determine the effects of different organic matter and nitrogen sources on the yield and quality of annual rygrass. The study was carried out in three replications according to the randomized blocks experimental design in 2018-2020. Annual ryegrass were sown without any aplications (control), farm manure (3000 kg da-1), poultry manure (300 kg da-1), leonardite (100 kg da-1), biological fertilizer (free living nitrogen bacteries) and chemical fertilizer (10 kg N da-1) were applied. Besides, binary mixtures were made as 50% annual ryegrass + 50% common vetch, 50% annual ryegrass + 50% pea. While the highest green and dry matter yield of annual rygrass was determined in farm manure, the lowest yield was determined in binary mixtures of annual rygrass made with pea and common vetch. HP (crude protein), NDF (neutral detergent fibre), DMD (dry matter digestibility) and crude ash ratios were similar in all applied fertilizers, crude protein, DMD and crude ash ratios were high and NDF ratios were low in the binary mixtures of pea and common vetch with annual ryegrass. The highest ADF (acid detergent fibre) ratio was found in farm manure. According to the results obtained, it was determined that farmyard manure significantly increased the yield and had a positive effect on the quality of the forage. Farm manure can be recommended in annual ryegrass.
