TRADITIONAL PRACTICES OF MOTHERS TOWARDS BABY CARE AND THE REASONS FOR THE PRACTICE: ŞARKÖY EXAMPLE

Küçük R. E., Tanrıverdi G.

Farklı Boyutlarıyla Sağlık Kongresi, Çanakkale, Türkiye, 12 - 14 Kasım 2020, ss.1

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Çanakkale
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.1
  • Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

ANNELERİN BEBEK BAKIMINA YÖNELİK BİLDİĞİ VE UYGULADIĞI GELENEKSEL UYGULAMALAR VE UYGULAMA NEDENLERİ: ŞARKÖY ÖRNEĞİ

Gelenek, kuşaktan kuşağa ve toplumdan topluma iletilen kültür mirası, alışkanlık, bilgi ve davranışlardır. UNICEF’in Çocuk Haklarına Dair Sözleşmesinin 24. Maddesinde çocukların sağlığı için zararlı geleneksel uygulamaların kaldırılması amacıyla uygun ve etkili her türlü önlemin alınması gerekliliği ele alınmıştır. Literatürde Türkiye ve Dünyada bebek sağlığını olumsuz etkileyen çok sayıda geleneksel uygulama belirlenmiştir. Bebek bakımına yönelik geleneksel uygulamaların ve uygulama nedenlerinin tanımlanmasının potansiyel sağlık risklerini önleme ve erken tanı açısından önemli olduğu düşünülmektedir. Ayrıca Şarköy’de bu konuda ulaşılan  bir araştırmaya ulaşılamamış olması yönüyle de bu araştırmanın önemli olduğu düşünülmektedir. Bu bağlamda bu araştırma annelerin bebek bakımında bildiği ve uyguladığı geleneksel uygulamalar ve uygulama nedenlerini tanımlamak amacıyla yapıldı.  

YÖNTEM

Tanımlayıcı olan araştırmanın evrenini Şarköy’de 0-2 yaş bebeği olan toplam 620 anne oluşturdu. Evrenden örneklem seçimine gidilmedi, T.C vatandaşı olan ve araştırmaya katılmayı kabul eden 176 anne ile çalışma tamamlandı. Etik Kuruldan, Kurumdan ve annelerden yazılı izin alındı. Veriler Eylül 2018 ve Şubat 2020 tarihleri arasında  iki Aile Sağlığı Merkezinde araştırmacı tarafından yüz yüze ve anket formuyla toplandı. Anket formunun içeriği annelerin tanımlayıcı özellikleri ve “Bebek Bakımında Geleneksel Uygulamaları Tanılama Rehberinden” oluşturuldu.  Veriler araştırmacılar tarafından bilgisayar ortamında yüzdelik ve ortalama alınarak SPSS 25 paket programında   değerlendirildi.

BULGULAR

Annelerin çoğunluğu Marmara bölgesinden, üniversite mezunu, ev hanımı, sağlık güvencesi olan ve çekirdek ailede yaşayan kadınlardı. Annelerin %16,5’inin bebeğini emzirmek için üç-beş ezan beklediği;%61,4’nin bebeğini tuzlandığı;  %53,4’ünün göbeği düşene kadar banyo yaptırmadığı; %84,7’sinin bebeğini sallayarak uyuttuğu; %35,2’sinin nazardan bebeğini korumak için kursun döktürdüğü; %9,7’sinin höllük kullandığı; %31,3’ünün göbek bakımında zeytinyağı kullandığı; %36,9’unun  kırkı çıkana kadar bebeğinin tırnağını kesmediği; %55,1’inin bebeğini kundakladığı; %72,2’sinin kırk çıkarması yaptığı ve çok sayıda albasmasından korunmaya yönelik geleneksel uygulamalara başvurduğu saptandı. Annelerin %65,3’ü geleneksel uygulamalara anne ve diğer aile büyüklerinden öyle gördüklerini ve benimsedikleri için; %61,9’u bebeğinin sağlıklı olması için; %58’i kültürünün bir parçası olarak gördüğü için; %57,4’ü bu tür uygulamalara ulaşmanın sağlık kurumlarına ulaşmaktan daha kolay olduğu için ve %50’si ise bu tür uygulamaları yapmanın daha kolay olduğu geleneksel uygulamalara başvurduğu belirlendi.  

SONUÇ VE ÖNERİLER

Annelerin yaygın olarak geleneksel uygulamaları bildiği, uyguladığı ve uygulanan uygulamalarda bebeğin sağlığına zarar veren uygulamaların olduğu ve uygulama nedenlerinin de çok çeşitlilik gösterdiği belirlendi.  Bebeğin sağlığına zarar vermesi olası uygulamalara yönelik annelerde farkındalık oluşturulması önerilebilir.