Şeybânî’nin Muvatta’ Nüshasında Mâlik’ten Rivâyet Edilmeyen Hadisler


Creative Commons License

Durmuş Ü.

Hadis Tetkikleri Dergisi, vol.231, no.1, pp.1-24, 2025 (Peer-Reviewed Journal)

  • Publication Type: Article / Article
  • Volume: 231 Issue: 1
  • Publication Date: 2025
  • Journal Name: Hadis Tetkikleri Dergisi
  • Journal Indexes: EBSCO Education Source
  • Page Numbers: pp.1-24
  • Çanakkale Onsekiz Mart University Affiliated: Yes

Abstract

İmâm Mâlik’in Muvatta’ adlı eseri çok sayıda râvî tarafından nakledilmiştir. Bunlardan Leysî, Zührî, Ka‘nebî, Hadesânî gibi birçok muhaddisin Muvatta’ rivâyeti günümüze ula-şabilmiştir. Muvatta’ın râvîleri arasında İmâm Şâfiî ve İmâm Muhammed gibi müctehid-ler de bulunmaktadır. İmâm Şâfîî’ninki olmasa da İmâm Muhammed’in Muvatta’ rivâyeti günümüze ulaşabilmiştir. İmâm Muhammed’in Muvatta’ rivâyeti Yahyâ b. Yahyâ el-Leysî’nin rivâyetiyle karşılaştırıldığında tam bir nüsha olmaktan ziyade özet bir nüsha olduğu görülür. Zira Leysî rivâyetindeki hadislerin birçoğu Şeybânî nüshasında bulun-mamaktadır. Ayrıca İmâm Muhammed, bu özet çalışmasına diğer Muvatta’ râvilerinde görülmeyen bir şekilde Mâlik tarafından nakledilmeyen toplam seksen bir merfû‘, mevkûf ve maktû‘ rivâyet eklemiştir. Makalenin ana konusu, İmâm Muhammed’in kendi mezhep görüşünü desteklemek üzere Mâlik’in Muvatta’ına eklediği bu seksen bir ri-vâyettir. Bu makale kapsamında İmâm Muhammed’in eklediği bu rivâyetlerin hangi ko-nularda yoğunlaştığı gösterilmiş, hadislerin tahricleri yapılarak İmâm Muhammed’in bu rivâyetlerin tasnif dönemi eserlerinde karşılığının olup olmadığı açığa kavuşturulmuş ve ilgili rivâyetler çerçevesinde Mâlikî ve Hanefî mezhepleri arasındaki anlayış farkı kı-saca açıklanmaya çalışılmıştır.