Erken Tunç Çağı'nda Batı ve Orta Anadolu'da Balkan Kökenli Başı Delikli İdoller


Creative Commons License

YILMAZ D.

Anadolu Kültürlerine Bir Bakış : Armağan Erkanal’a Armağan, N.Çınardalı-Karaaslan, A. Aykurt, N. Kolonkaya-Bostancı, Y.H. Erbil, Editör, Hacettepe Üniversitesi Basımevi, Ankara, ss.517-522, 2014

  • Yayın Türü: Kitapta Bölüm / Araştırma Kitabı
  • Basım Tarihi: 2014
  • Yayınevi: Hacettepe Üniversitesi Basımevi
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Sayfa Sayıları: ss.517-522
  • Editörler: N.Çınardalı-Karaaslan, A. Aykurt, N. Kolonkaya-Bostancı, Y.H. Erbil, Editör
  • Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Başı delikli idollerin en erken örnekleri Neolitik Dönem’de Balkanlardan bilinmektedir. Bu tip idoller Erken Tunç Çağı’nda Batı Anadolu sahil kesimi, Doğu Ege Adaları, Orta Anadolu’nun kuzeyi ve Balkan Yarımadası’nda karşımıza çıkmaktadır. Gövde şekillerine göre; ovaid ve ince uzun hançer biçimli gövdeli olmak üzere iki tipe ayrılmaktadır. Genellikle bu tip idoller kemikten yapılmıştır. Tek taş örneği Troya’dan bilinmektedir. Bu tip idoller ETÇ II’de ilk kez Batı Anadolu’da ortaya çıkmaktadır. ETÇ III’te Batı ve Orta Anadolu kültürel ilişkileri sonucu Orta Anadolu’da görülmektedir. Ayrıca Karadeniz deniz yoluyla Balkanlar’dan direkt Orta Anadolu’nun kuzeyine yayılmıştır. Bu tip idoller Batı ve Orta Anadolu arasında, ortak tanrı anlayışının ve inanç birliğinin olduğunu göstermektedir.

The earliest examples of “pierced-headed idols” are known from the Balkans in the Neolithic Period. This type of idols appear in the western Anatolian coast, east Aegean Islands, northern part of central Anatolia and the Balkan Peninsula during the Early Bronze Age. They can be categorized into two groups based on their body forms, ovoid, and narrow-long dagger shaped examples. They are generally made of bone. The only stone example is known from Troy. They first appear in Western Anatolia during the Early Bronze Age II. During the EB III, due to the cultural relations between western and the central Anatolia, they also appear in central Anatolia. Also they were spread directly from the Balkans to central Anatolia via Black Sea. These types of idols show a common belief and understanding in a diety between Western and Central Anatolia.