Akademik Veri Yönetim Sistemi
9. Uluslararası Okul Öncesi Eğitimi Kongresi, Bursa, Türkiye, 27 - 30 Ekim 2025, ss.549, (Özet Bildiri)
Değerler, bireylerin kişisel gelişiminde yol gösterici, toplumsal yaşam için gerekli olan ve davranışları şekillen diren temel ilkelerden oluşmaktadır. Saygı, sevgi, sorumluluk, dürüstlük, adalet gibi değerler hem bireysel hem de toplumsal düzeyde insan yaşamına yön veren evrensel nitelikler taşımaktadır. Değerler eğitimi ise toplum tarafından kabul gören ahlaki, kültürel, sosyal ve evrensel değerlerin öğrenilmesi, içselleştirilmesi ve günlük ya şama yansıtılmasını amaçlayan eğitim sürecidir. Eğitim sistemleri açısından değerlendirildiğinde, değerler eğitimi yalnızca bireylerin akademik bilgi ve beceriler kazanmalarına katkı sunmakla kalmamakta; aynı zamanda onların iyi bir insan, sorumlu vatandaş ve topluma uyumlu bireyler olarak yetişmelerine de hizmet etmektedir. Bu yönüyle değerler eğitimi, demokratik toplum düzeninin sürdürülebilirliği ve kültürel değerlerin kuşaktan kuşağa aktarımı açısından kritik bir rol üstlenmektedir. Kişilik gelişiminin en hızlı olduğu ve temel değerlerin öğrenilmeye başlandığı erken çocukluk dönemi, değerler eğitiminin etkili bir biçimde verilmesi gereken kritik yaşam evresi olarak öne çıkmaktadır. Bu dönemde kazanılan değerler, çocukların sosyal beceriler geliştirmesinde, empati kurabilme sinde ve problem çözme davranışları sergileyebilmesinde temel belirleyicilerden biridir. Bu bağlamda, okul öncesi eğitimde sıklıkla başvurulan öğretim araçlarından biri olan hikâye kitapları, çocukların değerleri öğrenmesinde ve içselleştirmesinde önemli bir işlev görmektedir. Çocuklar, hikâyelerde yer alan kahramanlar aracılığıyla soyut değerleri somut olaylar ve davranışlar üzerinden gözlemleme fırsatı bulurlar, karakterlerle özdeşim kurarak doğru ve yanlış davranışları ayırt edebilirler, model alma yoluyla değerleri doğal bir biçimde öğrenebilirler. Değer öğretiminde hikâyeler, çocukların bilişsel, duyuşsal ve sosyal gelişimlerini bütüncül biçimde destekleyen güçlü bir öğretim aracı olarak öne çıkmaktadır. Araştırmada, Eğitime Erken Eğitimle Başla Projesi kapsamında hazırlanan ve ücretsiz erişime sunulan hikâye kitaplarının değerler açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma, nitel durum çalışması deseniyle yürütülmüştür. Çalışma grubunu, söz konusu proje kapsamında yayınlanan 36 hikâye kitabı oluşturmaktadır. Veriler Millî Eğitim Bakanlığı Okul Öncesi Eğitim Programında (2024) yer alan 12 temel değer esas alınarak elde edilerek betimsel analiz yöntemi ile çözümlenecektir. Araştırmaya ilişkin analizler devam etmekte olup, elde edilen bulgular kongrede ayrıntılı olarak paylaşılacaktır.