3 rd Erasmus International Academic Research Symposium, Ankara, Turkey, 6 - 07 March 2020, pp.586-601
In recent years, studies carried out on cognitive linguistics along with psychiatric and neuro-scientific expressions are intended to understand the structure of the human mind. The human mind has a structure that deliberatively keeps the experiences, the learnt and their relations with the past. Language is a natural means that plays a basic role in forming and understanding these mental functions. In other words; transferring experiences, ideas, etc. among people is provided by language. The semantic analysis of the language is carried out by reality models. These reality models are the ontologies that try to understand the nature of existence. As ontologies contain knowledge in a large format, they imply the failures in the usage areas. These ontologies are necessary to be formed in computer platforms by a mathematical structure. Thus, concept analysis models can be created formed by thematic roles pursuant to Formal Concept Analysis Theory. These models, having been created, are each a lattice diagram. Besides, computerized implementation of these lattice-based models directly eliminate the ambiguity intended to which object the pronouns in Turkish language represent by contributing semantic analysis in Turkish language. Thereby, elimination of difficulties that might occur during machine translation systems may be seen.
Son yıllarda psikiyatrik ve nörobilimsel söylemlerle birlikte bilişsel dilbilimi üzerine yapılan çalışmalar, insan zihninin yapısını anlamaya yöneliktir. İnsan zihni, yaşadıklarını, öğrenilenleri, bunların geçmişle olan bağlantılarını bilinçli olarak tutan bir yapıya sahiptir. Dil ise, bu zihinsel işlevlerin şekillenmesinde ve yorumlanmasında temel bir rol oynayan
doğal bir araçtır. Bir başka deyişle; insanlar arasındaki deneyim, fikir vb. aktarımlar dil vasıtasıyla sağlanır. Dilin anlamsal analizi ise gerçeklik modelleriyle olur. Bu gerçeklik modelleri varlığın doğasını anlamaya çalışan ontolojilerdir. Ontolojiler büyük boyutta bilgi barındırdığı için kullanım alanlarında hataları da beraberinde getirir. Bu da ontolojilerin,
matematiksel bir yapıyla bilgisayar ortamında oluşturulmalarını gerektirir. Böylece Biçimsel Kavram Analizi Kuramı çerçevesinde tematik rollerden oluşan kavram analiz modelleri yaratma yoluna gidilir. Yaratılan bu modeller birer latis diyagramlarıdır. Ayrıca, bu latis tabanlı modellerin bilgisayarlı gerçekleştirimi, Türkçe’nin anlamsal çözümlenmesine de katkı sağlayarak Türkçe’deki zamirlerin hangi nesneyi temsil ettiğine yönelik belirsizliği de ortadan kaldırmaktadır. Böylece, makine çevirisi sitemlerinde oluşabilecek zorlukların da ortadan kalktığı görülebilir.