Akademik Veri Yönetim Sistemi
Hayvansal Üretim, cilt.65, sa.1, ss.77-87, 2024 (Hakemli Dergi)
Kırmızı akar (Dermanyssus gallinae) kanatlı hayvanlarda kan emen gececil bir parazittir. Birçok çalışmada parazitin kanatlı sektörü üzerine ekonomik zararı gösterilmiştir. Bu derlemede yazar ve çalışma arkadaşlarının kırmızı akar ile yaptıkları çalışmaların sistematik bir değerlendirilmesi yapılmıştır. Çalışmalarda popülasyon dinamiğini takip edebilmek için akarın yuvalanmasını sağlayacak yapılar tasarlanmış; bunların yardımı ile özellikle akar yoğunluğu tahmin edilmiştir. Bir akarın canlı ağırlığının ortalama 55 µg olduğu ve bir gecede 203 µg kan emebildiği belirlenmiştir. Parazitin tavuk ve bıldırcınların büyümesini olumsuz etkilediği, büyümenin erken dönemindeki bir enfestasyonun eşeysel olgunluğu geciktirdiği ve yumurta verimi ile yumurta ağırlığını düşürdüğü belirlenmiştir. Tavuklarda büyümenin hibrit genotiplerde akardan benzer şekilde etkilendiği, ancak saf genotiplerde farklılaşabildiği gözlenmiştir. Konakçının beslenmesinin akarın etkilerine nasıl yansıdığı konusunda kırmızı akar konulu literatürde çalışma bulunmamasına karşın, yazar ve arkadaşları yem tüketiminin muhtemelen düşük akar yoğunluğunda arttığı, yüksek akar yoğunluğunda ise azalabileceğini ortaya koymuşlardır. Yoğun akar enfestasyonunda (25.000 akar/kg) mortalitenin arttığı, parazit yoğunluğundaki her bir 1000 akar artışının bir kuşun (yaklaşık 100g canlı ağırlığında) ölüm riskine %11 arttırdığı bulunmuştur. Enfestasyon altındaki hayvanlarda kaşınma sıklığı konfor davranışı sayılamayacak derecede artması ile lokomosyon artışının ek bir enerji kaybına neden olabileceği; yanı sıra akarın kuşun derisi üzerinde gezinmesi ve ısırıkları nedeniyle oluşan stresin de hayvanların refahını önemli ölçüde olumsuz olarak etkileyebilmesinin olası olduğu vurgulanmıştır.