Akademik Veri Yönetim Sistemi
Food Sektör, cilt.19, sa.109, ss.44, 2019 (Hakemsiz Dergi)
Dünyadaki hızlı nüfus artışı ile beraber global gıda ihtiyacının önemi artmakta ve sürdürülebilirlik temel sorunlardan birisidir. Ülkemiz sürdürülebilir gıda endeksinde 25 ülke arasında 20. Sırada yer almaktadır. Küresel gıda imalat tekniğinde ve gıda tedarik zincirinde oluşan gıda atığınınazaltılması temel hedeftir ve atık miktarının mümkün olan en yüksek düzeyde değerlendirilmesi önem arz etmektedir. Gıda güvenliği riski açısından atık gıdaların yeniden gıda sektöründe insani tüketime sunulmamalıdır. Bunun yerine atık yönetimi uygulanarak yem imalatı ve biyoenerji veya kompost üretimi gibi diğer endüstriyel üretim sektörlerinde değerlendirilerek geri dönüştürülmüş uygun ürün olarak gerek toplumsal fayda ve gerekse ekonomik yarar sağlamalıdır.
Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) tarafından yürütülen 17 maddelik sürdürülebilir küresel kalkınma hedefleri kapsamında atık gıda önemli bir yer tutmaktadır. BM Gıda Fonu’na göre üretilen ürünün 3'te 1'i gelişen ülkelerde üretim/paketlenme esnasında, gelişmiş ülkelerde ise son tüketicide israf edilmektedir. Bu açıdan gıda atığının azaltılmasına ve bunların ekonomiye kazandırılmasına yönelik teknolojik ve sürdürülebilir çözümlerin geliştirilmesi ve platformların kurulması önem arz etmektedir.
Gıda sanayii kapsamında atıkların doğrudan geri dönüşüm sonrası veya geri dönüşüm olmaksızın gıda üretim sanayiinde değerlendirilerek insani tüketime sunulması uygun değildir. Buna örnek olarak atık ekmeklerin öğütülerek geri dönüşümü ile galata unu imalatında kullanımı, atık yağların geri dönüşümü ile insani tüketime sunulması, yumurta işleme sektöründe kırık yumurtaların insani tüketime sunulması uygun olmayan gıda güvenliği ve halk sağlığı açısından uygun olmayan uygulamalar arasındadır.
İnsani tüketime uygun olmayan gıdaların hayvan yeminde değerlendirilmesi ve bu gıdaların yem sektöründe kullanılması gerekmektedir. Gıda atığının azaltılarak israfın önlenmesi için sürdürülebilir gıda üretim ve tedarik sisteminin yaygınlaştırılarak araştırma ve geliştirme ile inovasyon çalışmalarının yoğunlaştırılarak toplumda farkındalığın arttırılması gerekmektedir.