Akademik Veri Yönetim Sistemi
TÜCAUM 2022 Uluslararası Coğrafya Sempozyumu, Ankara, Türkiye, 12 - 14 Ekim 2022, ss.47-54
Türkiye ekonomisine 2021 yılında yaklaşık 12 milyar $ ile önemli katkı sağlayan tekstil sanayi 20.yy’ın ikinci yarısından sonra kentlerde önemli nüfus hareketliliğine sebep olmuştur. Bu hareketliliğin en fazla yaşandığı kent olan İstanbul’a yönelik gerçekleşen göç hareketleri sonucunda nüfusun artması zamanla arazi fiyatlarının da artmasına yol açmıştır. İstanbul’un merkezinde kurulan tekstil sanayi faaliyetlerinin çepere taşınmasıyla çözülmeye çalışılan bu durum, nüfusun da taşınmasının önünü açmış ve yeni idari birimler ortaya çıkmıştır. Kentsel alanın genişlemesi ve emeğe dayalı tekstil sanayi faaliyetlerinin hareketliliği sonucu gerçekleşen mekânsal büyüme İstanbul merkezinde taşınamaz duruma gelmiştir ve desentralizasyon süreci hızlanmıştır. Bu çalışmada da emeğe dayalı sektör olan tekstil sanayinin, kurulduğu İstanbul ilçelerinde kentleşme sürecine olan etkileri ele alınmıştır. Özellikle 1950 sonrasında İstanbul’da tekstil sanayi faaliyetleri hangi yönde nasıl ilerlemiş, nüfusu nasıl etkilemiş sorularının cevabı aranmış olup elde edilenler Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ortamında irdelenmiştir. Elde edilen sonuçlar yaklaşık 1 milyon kişiye istihdam sağlayan ucuz ve yoğun emeğe dayalı tekstil sanayi faaliyetlerinin kurulduğu ve taşındığı yerlerde nüfusu kendine çekerek kentleşmeyi artırdığını göstermiştir. Aynı zamanda bu sürecin yeni idari yönetimlerin ortaya çıkmasına öncülük ettiği bulgusuna ulaştırırken gelecekte de yeni yerleşimlerin ve yeni idari birimlerin ortaya çıkacağına dair fikirler vermiştir.
The textile industry, which made a significant contribution to the Turkish economy with approximately 12 billion dollars in 2021, has caused significant population mobility in cities after the second half of the 20th century. The increase in the population as a result of the migration movements towards Istanbul, the city where this mobility was experienced the most, led to an increase in land prices over time. This situation, which was tried to be solved by moving the textile industry activities established in the center of Istanbul to the periphery, paved the way for the population to move, and new administrative units emerged. The spatial growth realized as a result of the expansion of the urban area and the mobility of the labor-based textile industry activities has become immovable in the center of Istanbul and the decentralization process has accelerated. In this study, the effects of the textile industry, which is a labor-based sector, on the urbanization process in the districts of Istanbul, where it was established, were discussed. Especially after 1950, the answers to the questions of how the textile industry activities progressed in Istanbul and how it affected the population were sought and the results were examined in the Geographical Information Systems (GIS) environment. The results obtained showed that cheap and labor-based textile industry activities, which provide employment for approximately 1 million people, increase urbanization by attracting the population in places where they are established and moved. At the same time, while reaching the finding that this process led to the emergence of new administrative administrations, it gave ideas that new settlements and new administrative units will emerge in the future.