Koyunlarda Döl Verimine Yönelik Türkiye’de Yapılan Çalışmalar: Kantitatif bir Derleme


Göktürk S., Savaş T.

Uluslar arası Katılımlı Küçükbaş Hayvancılık Kongresi, Konya, Türkiye, 16 - 18 Ekim 2014, ss.118-119

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Konya
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.118-119
  • Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Ülkemizde koyunlarda döl veriminin tespiti amacıyla yerli ırklar, kültür ırkları ve melez genotiplerle yapılan çalışmalarda daha çok doğum oranı, çoklu doğum oranı, bir doğumda ortalama kuzu sayısı özelliklerine ilişkin veriler değerlendirilmiştir. Ancak bu çalışmaların birlikte değerlendirildiği bir çalışmaya literatürde rastlanmamıştır. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de koyunlarda yapılan döl verim çalışmalarından elde edilen değerlerin analizi ve genel bir değerlendirme yapmaktır. Bu amaçla 30 adet çalışmadan elde edilen veriler değerlendirilmiştir. Değerlendirme yapılırken çalışmalarda bulunan ırklar Batı Anadolu Irkları, Doğu Anadolu Irkları, Egzotik Irklarla Melezler, Yerli Irk Melezleri olmak üzere 4 gruba ayrılmıştır. Genotiplere ilişkin ortalamaların analizi, yayının şansa bağlı faktör olarak ele alındığı (tekrarlı ölçüm) ve grubun sabit faktör olduğu bir model ile (ANOVA) yapılmıştır. Çoklu karşılaştırmalarda Tukey testi kullanılmıştır. Analizden elde edilen

sonuçlar değerlendirildiğinde, çoklu doğum oranında en yüksek değerin %49,81 ile Yerli Irk Melezlerinde, en düşük değerin ise %21,09 ile Doğu Anadolu Irklarında olduğu ve bu durumun istatistiksel olarak önemli olduğu görülmektedir (P<0,05). Benzer biçimde bir doğumda ortalama kuzu sayısına bakımından da Yerli Irk Melezlerinin 1,52 ile en yüksek değere sahip olduğu, Doğu Anadolu Irklarının ise 1,18 ile en düşük değere sahip olduğu ve bu farkın istatistiksel olarak önem teşkil ettiği belirlenmiştir (P<0,05). Bu durumun nedeni yerli ırk melezlerinin birçoğunda kullanılan Sakız genotipine bağlanabilir. Yani Sakız genotipi gerek yerli ırklarla gerek diğer ırklarla melezlenerek döl veriminin iyileştirilmesinde, kasaplık kuzu üretiminde olumlu katkılar sağlayabilecek bir gen kaynağıdır.

Anahtar Kelimeler: Saf yetiştirme, melezleme, Sakız Koyunu

In Turkey, native breeds, high performance breeds and crossbreed genotypes were worked for the purpose of determination of reproduction on sheep. In these studies, usually the birth rate, multiple birth rate, and litter size traits were evaluated. However, in the literature have not been reported a analyses of this studies. Aim of this study was analysis of data that were obtained from studies on reproduction traits in sheep in Turkey. The data of 30 studies were evaluated for this purpose. The breeds that were owing to studies were divided in 4 groups that are Western Anatolia breeds, Eastern Anatolia breeds, Exotic crossbreeds and native crossbreeds. In the statistical analysis the giving reproduction trait averages of genotypes from the literature were used. A statistical model with the random effect of the study and fixed effect of the group was used. Tukey test was used for post hoc analyses. When the results of analysis were evaluated, it is seen that native crossbreeds have the highest value of the multiple birth rate as 49.81% and Eastern Anatolia breeds have lowest value as 21.09% (P<0.05). The native crossbreeds have the highest litter size with an average of 1.52 and the lowest value observed for the Eastern Anatolia breeds with 1.18 (P<0.05). The reason of this state can be based on Sakız genotype that is used on native crossbreeds. In conclusion, the Sakız genotype is a good genetic source that contributes for the improvement of the fertility for production of lambs by crossing with native breeds and other breeds.

Key words: Pure breeding, crossbreeding, Sakız sheep