1701 YILINDA İKİ KUTSAL ŞEHİRDE (MEKKE VE MEDİNE) GERÇEKLEŞTİRİLEN MEVLİD-İ ŞERİF MERASİMİ MASRAFLARI


EVRAN E., Arslanboğa K.

Yönetim Bilimleri Dergisi, cilt.21, sa.Cumhuriyetin 100. Yılı Özel Sayısı, ss.855-875, 2023 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 21 Sayı: Cumhuriyetin 100. Yılı Özel Sayısı
  • Basım Tarihi: 2023
  • Doi Numarası: 10.35408/comuybd.1351009
  • Dergi Adı: Yönetim Bilimleri Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.855-875
  • Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Mevlid, Hz Peygamber’in doğumunu ve doğum yıldönümünün de yapılan merasimi ifade etmektedir. Bu sebeple Müslümanlar arasında “mevlid” büyük önem arz etmektedir. İslam dünyasında ilk mevlid merasimleri Şiî Fatımî Devleti tarafından yapıldığı bilinmektedir. Türk toplumlarında ise ilk mevlid kutlamaları son derece dindarlığıyla bilinen Selçuklu Erbil Atabeyi Muzafferüddin Gök (1190-1232) tarafından düzenlenmiştir. Hz. Peygamber’e büyük bir sevgi besleyen ve hürmet gösteren Osmanlı Devleti’nde ise mevlid merasimleri Kanuni Sultan Süleyman döneminde devlet protokolüne girmiş, III. Murad döneminde ise resmiyet kazanmıştır. Osmanlılarda mevlid merasimlerinde minarelerde kandiller yakılır ve camilerde mevlidler okutulurdu. Ayrıca devlet erkânının ve halkın ileri gelenlerinin katılımıyla sarayda görkemli mevlid törenleri düzenlenmekteydi. Kutsal topraklara büyük hürmet gösteren Osmanlı Devleti Yavuz Sultan Selim döneminde Hicaz Bölgesi’nin idaresini ele aldıktan sonra Haremeyn-i Şerif’e hac mevsiminde “surre” adıyla para ve değerli eşyalarınsan oluşan surre alaylarını düzenli bir şekilde göndermiştir. Bununla birlikte Osmanlı Devleti, Haremeyn-i Şerif’e mevlid-i şerif masrafları olarak kumaş, nakit ve merasimler için çeşitli malzemeler göndermiştir. Çalışmada, 1701 yılında Haremeyn-i Şerifeyn Evkafı tarafından Mekke, Medine’ye gönderilen Mevlid-i Şerif masrafları ele alınmıştır. Masraflar yoluyla Mekke ve Medine şehirlerindeki görevlilerin isimleri, bürokratik olarak bu kişilerin aldıkları hediyeler yoluyla rütbeleri, nakit yardımlar yoluyla Harem-i Şerif ve Mescid-i Nebevi’deki görevliler ve merasimler esnasında kullanılan malzemeler yoluyla da organizasyonun şekli ortaya konulabilmektedir. Bunlarla birlikte malzemenin bölgeye ulaşmasında lojistik bilgileri de masraf verileriyle ortaya konulabilmektedir.
Mawlid refers to the birth of the Prophet Muhammed and the ceremony held on the anniversary of his birth. These people place great importance on “mawlid” among Muslims. It is known that the first mawlid ceremonies of the Islamic world were held by the Shiite Fatimid State. In Turkish societies, the first mawlid celebrations were organized by Seljuk Erbil Atabeyi Muzafferüddin Gökbörü (1190-1232), known for his extreme piety. in the Ottoman Empire, which had great love and respect for the Prophet, mawlid ceremonies entered the state protocol during the reign of Suleiman the Magnificent. It became official during the III. Murad period. During the mawlid ceremonies in the Ottomans, oil lamps were lit in the minarets and mawlids were read in the mosques. In addition, with the increase of state officials and notable people, mawlid ceremonies were held in the palace in the past. The Ottoman State, which showed great respect to the holy lands, after taking over the administration of the Hejaz Region during the reign of Yavuz Sultan Selim, regularly sent surre regiments of money and valuables called “surre” to Haremeyn-i Sharif during the pilgrimage season. However, the Ottoman State sent cloth, cash and various materials for ceremonies as the expenses of the mawlid-i sharif to the Haremeyn-i Sharif. In the study, the expenses of the Mawlid-i Sharif sent to Mecca, Medina by the Haremeyn-i Şerifeyn Foundations 1701 were taken. Through the expenses,the names of the officials in the cities of Mecca and Medina and their ranks can be learned through, the gifts they received How ever the cash aid sent can be know through which officials are present in the Haram al Sharif and the Masjid al-Nabawi.Finally,the shape of the organization can be revealed through the methods used during the ceremonies. In addition, logistics information in the stock area can also be revealed with cost data.