Akademik Veri Yönetim Sistemi
Sayıştay Dergisi, cilt.36, sa.138, ss.517-543, 2025 (Hakemli Dergi)
Yolsuzluk, kamu gücünün kişisel çıkar için kötüye kullanılması olarak
tanımlanmakta ve küresel ölçekte olumsuz etkiler yaratmaktadır. Bu olgunun
önlenmesinde etkili mekanizmalardan biri, kamu sektöründe yürütülen tüm işlemlerin
şeffaflık ilkelerine uygun şekilde gerçekleştirilmesidir. Mali egemenliğin sahibi olan
vatandaşlar, vergileriyle finanse ettikleri bütçenin açık ve hesap verebilir biçimde
yönetilmesini talep etmektedir. Bu bağlamda, bütçe şeffaflığı kamu yönetiminde
hesap verebilirliği ve güvenilirliği güçlendiren bir araçtır. Çalışma, yolsuzluk ile bütçe
şeffaflığı arasındaki ilişkiyi teorik ve ampirik olarak incelemektedir. Teorik çerçevede,
bütçe şeffaflığının yolsuzluğu azaltma potansiyeli; hesap verebilirlik, katılım ve denetim
mekanizmaları üzerinden açıklanmaktadır. Ampirik analizde ise, 2021 yılına ait 115 ülke
verileri kullanılarak En Küçük Kareler yöntemiyle yapılan kesitsel analizde Açık Bütçe
Endeksi, Yolsuzluk Algı Endeksi, Eğitim Endeksi, Küresel Barış Endeksi ve Demokrasi
Endeksi değerlendirilmiştir. Bulgular, yolsuzluk ve bütçe şeffaflığı arasında anlamlı
ve pozitif bir ilişki olduğunu ortaya koymaktadır. Çalışma, yolsuzlukla mücadelenin
yalnızca teknik reformlarla sınırlı kalmayıp, demokratikleşme, eğitim ve toplumsal barış
ile bütüncül şekilde ele alınması gerektiğini vurgulamaktadır.