İş Sağlığı ve Güvenliği Faaliyetlerinde Yapay Zekâ ve Uzman Sistem Uygulamalarının Değerlendirilmesi

5.Uluslararası Mühendislik ve Teknoloji Yönetimi Kongresi, İstanbul, Türkiye, 24 Nisan 2021, cilt.1, ss.240-248

Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
Cilt numarası: 1
Basıldığı Şehir: İstanbul
Basıldığı Ülke: Türkiye
Sayfa Sayıları: ss.240-248
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Çalışan sağlık ve güvenliğini tehdit eden risk etmenlerinin gelişen endüstri ile paralel olarak artması nedeniyle İSG (İş Sağlığı ve Güvenliği) daha karmaşık ve önemli olamaya başlamıştır. Böylelikle iş yerlerinde mevcut olan risklerin tanımlanarak değerlendirilmesi neticesinde kaza oluşumlarının ortadan kaldırılarak güvenli iş yerlerinin oluşturulması zorlaşmaktadır. Ayrıca artan risk çeşitliliği İSG’yi daha multidisipliner alan haline dönüştürmüştür. Bu nedenle iş yerlerinde güvenliğin sağlanabilmesi için proaktif yaklaşım sergilenmesi büyük bir önem kazanmaya başlamıştır. Bu bağlamda İSG alanında yetişmiş, eğitimli ve geniş bilgi yelpazesine sahip profesyonellere ihtiyaç artmıştır. İnsan uzman yetiştirmenin maliyetli ve zaman alan bir süreç olması, insan uzmana sürekli erişmenin mümkün olmaması ve insanın kişisel özelliklerinden kaynaklı hatalar nedeniyle endüstrinin ihtiyaç duyduğu profesyonel İSG uzmanı bulmakta zorlanılmaktadır. Bundan dolayı İSG uzmanın sayısının ve eğitim seviyesinin yetersiz kalması nedeniyle yapay zekâ (YZ) ve uzman sistemler (US) kullanılması önem kazanmaya başlanmıştır. Bu çalışma ile İSG alanında geliştirilen YZ ve US modelleri incelenerek yeni yapılacak çalışmalara katkı sağlaması maksadıyla literatürde yapılan çalışmalar değerlendirilmiştir. Yapılan inceleme ve değerlendirmeler neticesinde özellikle risk değerlendirmesi konusunda yapılan çalışmaların kazaların oluşmasını önlemede büyük oranda başarılı olduğu görülmüştür. Geliştirilen modeller ile insan uzmanları taklit ederek acemi bir kişinin bile rahatlıkla karar vermesine destek veren US ve YZ uygulamalarının yoğun olarak kullanıldığı ve geliştirilmeye devam edildiği görülmüştür. Sonuç olarak gelecekte kazaların analizinde ve risk değerlendirilmesi yapılmasında YZ ve US kullanımının artması beklenmektedir. Karar destek sistemleri ve analiz programları olarak geliştirilecek modellerin İSG profesyonellerinin kazaları doğru analiz etmesi ve risklerin doğru olarak değerlendirilmesini sağlayarak proaktif tutumla güvenli iş yerleri oluşturulması sağlanması beklenmektedir.