Research Information System
5.Uluslararası Mühendislik ve Teknoloji Yönetimi Kongresi, İstanbul, Turkey, 24 April 2021, vol.1, pp.240-248
Çalışan
sağlık ve güvenliğini tehdit eden risk etmenlerinin gelişen endüstri ile
paralel olarak artması nedeniyle İSG (İş Sağlığı ve Güvenliği) daha karmaşık ve
önemli olamaya başlamıştır. Böylelikle iş yerlerinde mevcut olan risklerin
tanımlanarak değerlendirilmesi neticesinde kaza oluşumlarının ortadan kaldırılarak
güvenli iş yerlerinin oluşturulması zorlaşmaktadır. Ayrıca artan risk
çeşitliliği İSG’yi daha multidisipliner alan haline dönüştürmüştür. Bu nedenle
iş yerlerinde güvenliğin sağlanabilmesi için proaktif yaklaşım sergilenmesi
büyük bir önem kazanmaya başlamıştır. Bu bağlamda İSG alanında yetişmiş,
eğitimli ve geniş bilgi yelpazesine sahip profesyonellere ihtiyaç artmıştır.
İnsan uzman yetiştirmenin maliyetli ve zaman alan bir süreç olması, insan
uzmana sürekli erişmenin mümkün olmaması ve insanın kişisel özelliklerinden
kaynaklı hatalar nedeniyle endüstrinin ihtiyaç duyduğu profesyonel İSG uzmanı
bulmakta zorlanılmaktadır. Bundan dolayı İSG uzmanın sayısının ve eğitim
seviyesinin yetersiz kalması nedeniyle yapay zekâ (YZ) ve uzman sistemler (US)
kullanılması önem kazanmaya başlanmıştır. Bu çalışma ile İSG alanında
geliştirilen YZ ve US modelleri incelenerek yeni yapılacak çalışmalara katkı
sağlaması maksadıyla literatürde yapılan çalışmalar değerlendirilmiştir.
Yapılan inceleme ve değerlendirmeler neticesinde özellikle risk değerlendirmesi
konusunda yapılan çalışmaların kazaların oluşmasını önlemede büyük oranda
başarılı olduğu görülmüştür. Geliştirilen modeller ile insan uzmanları taklit
ederek acemi bir kişinin bile rahatlıkla karar vermesine destek veren US ve YZ
uygulamalarının yoğun olarak kullanıldığı ve geliştirilmeye devam edildiği
görülmüştür. Sonuç olarak gelecekte kazaların analizinde ve risk
değerlendirilmesi yapılmasında YZ ve US kullanımının artması beklenmektedir.
Karar destek sistemleri ve analiz programları olarak geliştirilecek modellerin
İSG profesyonellerinin kazaları doğru analiz etmesi ve risklerin doğru olarak
değerlendirilmesini sağlayarak proaktif tutumla güvenli iş yerleri
oluşturulması sağlanması beklenmektedir.