BILIMNAME, vol.37, pp.593-627, 2019 (ESCI)
İslâm
dininin tebliğ edilmesini emreden ayetlerin inmesiyle birlikte Allah Rasûlü ilâhî
buyruk gereği insanları açıktan İslâm’a davet etmeye koyulur. Putlar Allah Rasûlü
tarafından eleştiri konusu yapılınca Mekke halkı İslâm davetini engellemek
adına aralarında söz birliği ederler. Zamanla müşrikler Allah Rasûlü’ne ve
Müslümanlara fiilî işkence uygularlar. Allah Rasûlü, sahabeye önce Habeşistan’a
hicret etmeleri yolunda tavsiyede bulunur. Zira Habeşistan hükümdarı adildir ve
ülkesine sığınanları himayesine almaktadır. Mekke’de kalan Müslümanlara
müşrikler tarafından uygulanan baskı politikası ve işkenceler tahammül sınırını
aşınca I. ve II. Akabe biatlarının ardından Müslümanlara hicret etmeleri için
vahiy yoluyla izin verilir. İlk hicret
kafilesini müteakip Allah Rasûlü ve Hz. Ebû Bekir Medine’ye hicret eder.
İslâm
tarihinde dönüm noktası olan Allah Rasûlü’nün Medine’ye hicreti sırasında
yaşanan hadiseler şair sahabiler tarafından
etraflıca dizelere aktarılmıştır. Nitekim Ali b. Ebî Tâlib’in geceyi Allah Rasûlü’nün
yatağında geçirmesi, hicret yolcularının mağarada gizlenmeleri ve Surâka’ya ait
atın sert toprağa saplanması gibi yaşanan olaylar dizelere yansıtılmıştır. Ümmü
Ma‘bed’e ait sıska koyunun bol miktarda süt verme mucizesi de yine dizelere
yansıtılmıştır.
Sahabeye ait
ilgili dizelerde Medine’ye hicret hadisesine yönelik sahabenin duygularına
işaret eden izlere de rastlanmaktadır.
Söz konusu şiirler şiir tekniği açısından Cahiliye dönemindeki uzun şiir geleneğinin aksine maktalar halindedir ve hadiseler karşısında anlık duyguları dizelere yansıtmaya ağırlık vermektedir.