Akademik Veri Yönetim Sistemi
Maden Tetkik ve Arama Dergisi, cilt.151, ss.251-262, 2015 (ESCI)
Biga Yarımadası genel jeolojik nitelikleri ve doğal kaynak çeşitliliği
yanı sıra önemli tıbbi jeoloji sorunları bakımından da oldukça ilginç
bir bölgedir. Bölgenin muhtemel tıbbi jeolojik sorunlarının başlıcaları;
doğal radyoaktivite, içme sularında metal/mineral kirliliği, asit
kaya/maden drenajı, jeotermal ve diğer su kaynaklarında kalite sorunu,
vb olarak sayılabilir. Bu kadar geniş tıbbi jeolojik sorunlara sahip
olan Biga Yarımadası’ndaki kritik bir bölgede asbest maruziyeti tıp ve
yerbilimcilerden oluşan bir grup tarafından incelenmiştir. Araştırma
Kuzeybatı Anadolu’da Biga Yarımadasının kuzeybatısında, Çanakkale ilinin
Lapseki ilçesine bağlı Dumanlı köyü ve çevresinde sürdürülmüştür.
Çanakkale İl Sağlık Müdürlüğü tarafından 2011 yılında Dumanlı köyünde 3
ve yakınındaki Çamyurt köyünde 1 adet mezotelyoma vakası tespit
edilmiştir. Bunun üzerine yer bilimciler ile Göğüs Has- talıkları ve
Halk Sağlığı uzmanlarından oluşan bir çalışma grubu tarafından bölgede
araş- tırmalar yapılmıştır. Çalışmalar yer bilimlerinde ve sağlık
bilimlerinde eş zamanlı ve para- lel olarak sürdürülmüştür. Dumanlı köyü
çevresinde asbestiform mineraller ileri derecede makaslamaya uğramış
(sheared) serpantinitler içerisinde yer almaktadır. Serpantinitler böl-
gede yaygın mostra veren ve mikaşist, gnays, mermer litolojilerinden
oluşan Çamlıca me- tamorfikleri içinde tektonik dilim ve mercekler
halinde bulunmaktadır. Bu doğrultu atımlı sistem içerisindeki
gerilme-makaslama alanlarında asbestiform mineral damarları gelişmiştir.
Petrografik ve mineralojik tayinler bu minerallerin başlıca
klinokrizotil, lizardit ve antigorit ile aktinolit olduğunu
göstermiştir. Yerbilimleri çalışmalarına paralel olarak, köy- de son beş
yılda gerçekleşen ölüm nedenlerinin saptanması amacıyla sözel otopsi
çalışma- ları ile solunum fonksiyon testleri ve radyografik tetkikler
yapılmıştır. Radyolojik patoloji ile asbest maruziyeti arasında anlamlı
korelasyon saptanmış, bu olgularda maruziyet süre- sinin 23-80 yıl
arasında değiştiği anlaşılmıştır.