V. Ulusal Ekoloji ve Çevre Kongresi, Bolu, Türkiye, 5 - 08 Ekim 2004, ss.175-180
Tarihsel ve doğal özellikleri bakımından TC Çevre ve Orman Bakanlığı, Özel Çevre Koruma Kurumu tarafından koruma altına alınan Datça-Bozburun yarımadalarında denizel biyoçeşitliliğin belirlenmesi, koruma altındaki türlerin dağılımlarının saptanması ve kıyı alanlarının yönetimine yönelik önerilerin oluşturulması için 2002 yılında başlayan oşinografi ve dalış çalışmaları 2004 yılında tamamlanmıştır. Enstitümüz Deniz Biyolojisi Bilim Dalı’nın özel eğitimden geçen 13 kişilik ekibi tarafından gerçekleştirilen her biri 20-25 gün süren 7 çalışma ile ÖÇK Bölgesi’nin tüm kıyı şeridi boyunca dalgalanma zonundan ~ 5 m derinliğe kadar serbest dalış ile, 5-50 m arasında, zaman zaman 75 m derinliğe kadar olan sahada ise scuba ile 1300 dalış gerçekleştirilerek sahanın biyoçeşitliliği araştırılmıştır. Dalış çalışmalarına ilaveten 66 istasyonda su kolonunun fizikokimyasal ve biyolojik yapısını anlamaya yönelik oşinografik çalışmalar gerçekleştirilmiştir.
Araştırma sonunda bölgede 116 Thallophyta, 3 Magnoliophyta, 26 Porifera, 39 Cnidaria, 3 Ctenophora, 3 Plathelminthes, 2 Nemertini, 1 Echiura, 1 Sipuncula, 123 Mollusca, 24 Arthropoda, 24 Polychaeta, 11 Bryozoa, 30 Echinodermata, 18 Ascidia, 145 Pices, olmak üzere toplam 535 türün tayini tamamlanmıştır. Arazide tanımlanamayıp örnek alınan materyaller ve plankton örnekleri üzerinden taksonomik çalışmalar
devam etmektedir. Projenin bir diğer odak noktası Akdeniz’de uluslar arası sözleşmeler ile koruma altına alınan türlerin dağılım alanlarının belirlenmesidir. Bu kapsamda bölgede tespit edilen deniz çayırları (Posidonia oceanica, Cymodocea nodosa vs), algler (Mesophyllum lichenoides, Cystoseira amentacea vs ), karavida (Scyllarides latus), böcek (Palinurus elephas), orfoz (Epinephelus marginatus), yumuşakçalar (Charonia tritonis
variegata, Lithophaga lithophaga, Pinna nobilis, Tonna galea vs), deniz kestaneleri (Centrostephanus longispinus, Paracentrotus lividus), Eşkina (Sciaena umbra), Minekop (Umbrina cirrosa) ve Caretta caretta (deniz kaplumbağası) gibi türlerin bölgedeki dağılım alanları ve tehdit unsurları araştırılmıştır.
Yapılan çalışmalar sonucunda yerleşimin olduğu alanlarda ve bazı bölgelerde sorunlar tespit edilmiş olmasına rağmen, seki diski ölçümlerinin 40 m yi bulduğu el değmemiş alanlar da gözlenmiştir. Akdeniz’in en büyük koruma alanı olan bölgede, biyoçeşitliliğin yüksek olması ve geniş Posidonia çayırlarının gözlenmesine karşın, yoğun Caulerpa dağılımı bölgede bazı sorunlar olduğuna dikkati çekmektedir.
Unique and fragile terrestrial and marine ecosystems of Datca Bozburun peninsulas have been declared as a specially protected area by the Authority for Protection of Special Areas of the Ministry of Environment and Forestry of the Republic of Turkey. Oceanographic and diving surveys were conducted in the region in 2002-2004 period by the Institute of Marine Sciences and Management of Istanbul University in order to determine marine biodiversity, distribution, and condition of endangered or protected species and to make suggestions
on the management of coastal areas. A specially trained marine biology team conducted more than 1300 dives at the study area in 7 surveys, each approximately 20-25 days long. Coasts from the spray zone to 5 m depth were investigated by skin diving, while depths of the region to 75 m were explored by SCUBA. In addition to diving surveys, the physicochemical and biological properties of the water column were investigated at 66 stations by standard oceanographic methods.
Studies revealed in detection of 536 species. Among them, 116 Thallophyta, 3 Magnoliophyta, 26 Porifera, 39 Cnidaria, 3 Ctenophora, 3 Plathelminthes, 2 Nemertini, 1 Echiura, 1 Sipuncula, 123 Mollusca, 24 Arthropoda, 24 Polychaeta, 11 Bryozoa, 30 Echinodermata, 18 Ascidia, 145 Pices species were identified.
Taxonomic studies are continuing on fixed materials from diving surveys and plankton samples. Another focal point of the project is to determine the distribution and condition of endangered or protected marine species’ populations. Distribution and problems of endangered and/or protected species such as Posidonia oceanica, Cymodocea nodosa, Mesophyllum lichenoides, Cystoseira amentacea, Scyllarides latus, Palinurus elephas, Epinephelus marginatus, Charonia tritonis variegata, Lithophaga lithophaga, Pinna nobilis, Tonna galea, Centrostephanus longispinus, Paracentrotus lividus, Sciaena umbra, Umbrina cirrosa and Caretta caretta were investigated.
Some problems were detected in some areas, particularly around settlements, indeed some areas were secchi disc depth surpassed 40 m with untouched nature were also recorded. The region is the largest SPA of the Mediterranean basin, despite the wide coverage of Posidonia oceanica beds in the region the invasion and distribution of Caulerpa species point out the seriosity of problems.