Yabancı Dil Olarak Japoncanın Öğretiminde Kullanılan Ders Kitaplarına Minna No Nihongo Kitabı Üzerinden Eleştirel Okuma Denemesi


Çente Akkan S., Özşen T.

XIV. Uluslararası Eğitim Araştırmaları Kongresi, Çanakkale, Türkiye, 27 - 30 Ekim 2021, ss.1

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Çanakkale
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.1
  • Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Yabancı dil (L2) öğretiminde kullanılan ders kitapları, dil bilgisel yetilerin aktarımı kadar kültürel aktarımın da amaçlandığı öğretim materyalleridir. Özellikle hedef dile erişimin zor olduğu, o dile maruz kalmanın oldukça sınırlı olduğu durumlarda/bölgelerde kullanılan ders kitapları oldukça önemli bir yer tutmaktadır. L2 ders kitapları prensipte objektif bir yaklaşımla doğru bilgiyi vermeyi amaçlasa da kitabı hazırlayanların bakış açısından sunulan bilginin tarafsızlığına ve dil öğretim amaçlarına uygunluğuna kadar birçok farklı değişken, ders kitaplarının kültür aktarımı bağlamındaki pozisyonunu tartışmaya açmaktadır. Yine, hedef kültür öğretiminde tek ve standart bir kültürün var olmadığı, hedef kültürün tek bir boyutuyla aktarımının dil öğrenim sürecinde kültürel yeterlik kazanımını sekteye uğratacağı da son yıllarda tartışılmaktadır.

Bu çerçevede, Türkiye’de Japoncanın L2 olarak öğretiminde kullanılan ders kitaplarının kültür aktarımını ne yönde ve ne derecede gerçekleştirdiğinin ortaya konulması gerek öğretim programlarının yeniden değerlendirilmesi gerek kültür yeterliği kazanımlarının tartışılabilmesi açılarından önemlidir. Bu çalışmada, Türkiye’deki Japonca öğretiminde yaygın olarak kullanılan Minna No Nihongo ders kitabı çözümleme aracı olarak belirlenmiş, bu kitabın içeriğinin Japonya’ya ilişkin sosyokültürel bağlamı ne yönde ve ne derece aktardığının ortaya konulması amaçlanmıştır.

Kitap, başlangıç seviyesi Japonca öğrenicilerine yönelik 25’er üniteden ve 2 kitaptan oluşur. Her ünitede yer alan diyalog ve okuma metinlerinden hareketle, kitapta sunulan karakterler, metin konuları, mekanlar ve sosyokültürel normlar üzerinden Japon toplumu ve kültürüne ilişkin ortaya konulan resim çözümlenmiştir. 50 ünite incelenerek, Japon ve yabancı karakterlerin sosyokültürel açıdan konumlandırılışları, Japon toplumuna ve kültürüne ilişkin değer ve normların sunuluş biçimleri eleştirel okuma yaklaşımı ile bir çerçeveye alınmıştır.

Bu çözümlemelerden hareketle, gündelik yaşamda Japonya ile etkileşimin son derece kısıtlı olduğu Türkiye’deki Japonca öğretimi sürecinde adı geçen kitabın kültür aktarımını ne derece ve ne yönde gerçekleştirdiği; kültür aktarımında ya da değerlerin öğretilmesinde ve şekillendirilmesinde, öğretim programları bünyesindeki ders materyallerine nelerin dahil edilip edilmeyeceği tartışma bölümünde ele alınmıştır.