RÖNESANS’TAN MODERN SANATA KADAR RESİM SANATINDA MASA VE ANLATIMLARI – I

Creative Commons License

GÖRENEK G.

Akademik Sanat, sa.19, ss.13-26, 2023 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Basım Tarihi: 2023
  • Doi Numarası: 10.34189/asd.2023
  • Dergi Adı: Akademik Sanat
  • Sayfa Sayıları: ss.13-26
  • Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Masa, farklı dönemler ve akımlar boyunca Batı resim sanatında yerini sağlamlaştırarak çevresini saran topluluklar ve üzerinde bulunan çeşitli objelerle birlikte toplumların sanatsal, sosyolojik, ekonomik ve diğer değişimlerinin bir göstergesi haline gelmiştir. Bu çalışmada, Rönesans’tan Modern sanata kadar Batı resim sanatına yön veren yaklaşımlar, masa üzerinden ele alınmış ve bu yaklaşımları ortaya koyacak sanatçı ve eserleri seçilmiştir. Bu çalışma, nitel araştırma yöntemi kullanılarak yürütülmüştür. Çalışmada, Rönesans'tan Modern sanata kadar uzanan süreç içinde Batı resim sanatına yön veren yaklaşımlar masa perspektifinden ele alınmış, bu çerçevede sanatçılar ve eserleri seçilerek masanın rolünün dönemsel değişimleri incelenmiştir. İnceleme sırasında, eserler, görsel analiz ve tarihsel bağlam açısından değerlendirilmiştir. Batı resim sanatında masanın rolü, sanattaki egemenlik kiliseden saraya ve saraydan burjuvaziye geçişle birlikte değişmiştir. Bu süreçte masa, bir yandan kompozisyonların taşıyıcısı olurken, diğer yandan kompozisyonların bir yan unsuru olarak kalmıştır. Rönesans, Barok veya sonraki sanat yaklaşımlarında, resim yüzeyine yerleştirilen masanın kurgusu, içinde bulunduğu sanatsal yaklaşımın gereğine göre değişirken çevresinde ya da üzerinde yer alan figürler de toplumsal dönüşümlerin sosyo-ekonomik ve kültürel yaşantıların güçlü yansıtıcısı olmuştur. Örneğin Leonardo da Vinci, Son Akşam Yemeği adlı resminde Rönesans sanat anlayışı içinde masayı, tuvalin yatay eksenine uygun bir şekilde resim yüzeyine paralel yerleştirirken Paul Rubens yine Son Akşam Yemeği adlı resminde yüzeye diyagonal yerleştirerek Barok sanat yaklaşımın gereğini masa figürü üzerinden yansıtmıştır. 19. yüzyılın ortalarına gelindiğinde ise John Everett Millais, Lorenzo ve Isabella adlı resminde evliliğe hazırlık içinde bir genç çiftin çevresinde cereyan eden komplonun dramatik etkisini, masa çevresine topladığı figürlerle gözler önüne sermiştir. Kısacası yüzyıllar boyunca gelen değişimler sanatsal yaklaşımları olduğu kadar masayı çevreleyen figürleri de değiştirmiştir. Anahtar Kelimeler: Masa, rönesans, barok sanat, batı sanatı, toplumsal değişimler, kompozisyon, figür