Akademik Veri Yönetim Sistemi
IX International Eurasian Educational Research Congress, İzmir, Türkiye, 22 Haziran 2022, ss.1305-1306
Tıp Fakültesi Öğrencilerinin İnternet Bağımlılığının İncelenmesi
Murat Tekin
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
ÖZET
Problem Durumu
İnternet kullanıma başlamasıyla birlikte hızla yayıldı ve günlük hayatımızda bilgiye ulaşmanın yanında sosyal ve etkin
bir iletişim aracı haline geldi. Olumlu ve olumsuz yönleri olan internete fazla düşkünlük sebebiyle İnternet bağımlılığı
kavramı da ortaya çıktı. Bu kavramı ilk kez Goldberg’in tanımladığı söylenmektedir. İnternet bağımlılığı hastalığı
kavramı ise Young tarafından gündeme getirildi. Young İnternet bağımlılığını; ‘İnternetin fazla kullanma isteğinin önüne
geçilememesi, İnternete bağlı olmadan geçirilen zamanın kıymetinin azalması, internete ulaşılamadığında aşırı sinirlilik
ve saldırganlık oluşması ve kişinin hayatının (ev, iş ve sosyal hayat) giderek bozulması’ olarak tanımladı.
İnternet bağımlılığı araştıran çok sayıda çalışma vardır. Yuan Chien Pan ve arkadaşları tarafından yapılan metaanalizde
internet bağımlılığın yıllar içinde giderek arttığı gösterildi. Türkiye İstatistik kurumu tarafından yapılan Hane Halkı
Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırmasına (2021) göre internete erişim imkânı olan hane oranı %92 idi. Daha önceki
verilerinde interneti en çok 16-24 yaş grubunun, Yüksekokul, üniversite ve daha üst düzeyi eğitime sahip olanların daha
fazla kullandığı ve yıllar arasında bu kullanımın gittikçe yükseldiği belirtildi. Bu çalışma Tıp Fakültesi öğrencilerinde
internet bağımlılık düzeylerinin cinsiyete ve döneme göre farklılıklarını tanımlamak üzere tasarlandı.
Araştırma Yöntemi
Bu araştırma kesitsel tanımlayıcı türünde hazırlanmış bir araştırmadır.
Araştırmanın katılımcıları 2021-2022 Eğitim Yılında Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Tıp Fakültesinde öğrenim
gören birinci sınıftan altıncı sınıfa öğrencilerden oluşmuştur. Araştırmaya katılımda gönüllülük esastır. Gönüllü
öğrencilerin katılımı ile oluşturulan örneklem amaçlı örneklem olarak değerlendirilebilir. Amaçlı örnekleme kitlenin tümü
değil bir kısmı ile çalışılması esasıyla oluşturulur (Şenol, 2012). Amaçlı örnekleme kullanılırken araştırmacılar araştırma
evrenini oluşturacak kişilerin özelliklerini belirler ve bu özelliklere uyan kişilere ulaşır. Araştırmacının evren hakkındaki
bilgisine dayalı olarak araştırmanın amacına yönelik en iyi bilgiyi sağlayabilecek kişilerin (deneklerin) seçilmesi sağlanır
(Christensen, Johnson ve Turner, 2014; McMillan ve Schumacher, 2014).
Araştırmaya 240’ı kadın, 230’u erkek olmak üzere toplam 470 kişi katıldı. Katılanların 115’i Dönem 1, 55’i Dönem 2,
55’i Dönem 3, 66’sı Dönem 4, 102’si Dönem 5, 77’si Dönem 6 öğrencisiydi.
Veri Toplama Aracı
Araştırmada veri toplama aracı olarak Young (1998) tarafından geliştirilmiş Pawlikowski, Altstötter-Gleich ve Brand
(2013) tarafından kısa forma dönüştürülmüş Kutlu ve arkadaşları (2016) tarafından Türk Kültürüne uyarlanmış “Young
İnternet Bağımlılığı Testi-Kısa Formu (YİBT-KF)” kullanılmıştır. YİBT-KF üniversite öğrencilerinin internet bağımlılığı
hakkında bilgi sağlayan bir ölçme aracıdır. YİBT-KF 5 dereceli (1=hiçbir zaman, 5=çok sık) Likert türde ve 12 maddeden
oluşan bir ölçme aracıdır. Tek faktörlü olan ölçme aracında tersten puanlanan madde bulunmamaktadır. Alınabilecek en
düşük puan 12, en yüksek puan ise 60’tır. Ölçme aracından alınan yüksek puan internet bağımlılığı düzeyinin yüksek
olduğunu göstermektedir.
Verilerin Analizi
Elde edilen veriler JAMOVİ programına aktarılmıştır. Bu istatistik yazılımının tercih edilme gerekçesi ücretsiz bir yazılım
olmasıdır (JAMOVI, 2021). Öncelikle YİBT-KF maddeleri bazında tüm katılımcı öğrencilerin betimsel istatistikleri
(aritmetik ortalama, standart sapma, ortanca vb.) incelenmiştir. Cinsiyet ve öğrencilerin öğrenim gördükleri sınıf bazında
karşılaştırma analizleri yapılmıştır. Karşılaştırma analizlerinde Mann Whitney U Test ve Kruskal Wallis Test tercih
edilmiştir. Bu testlerin tercih edilme nedeni YİBT-KF’den öğrencilerin elde ettikleri toplam puanların normal dağılım
göstermemesidir.EJERCongress 2022 Bildiri Özetleri Kitabı / EJERCongress 2022 Abstracts
1306
Beklenen/Geçici Sonuç
Tıp fakültesi öğrencilerinin YİBT-KF’de yer alan 12 maddeye verdikleri yanıtlar üzerinden betimsel istatistikler
incelenmiştir. Ölçeği madde düzeyinde incelediğimizde en yüksek ortalamaya sahip maddeler: ‘Hangi sıklıkta
planladığınızdan daha fazla internette kalırsınız?’ (3,24), ‘Okul veya ders ile ilgili çalışmalarınız hangi sıklıkta internette
harcadığınız süre yüzünden zarar görmektedir?’ (3,04) ve ‘İnternette iken hangi sıklıkta kendinizi ‘birkaç dakika daha’
derken bulursunuz?’ (2,99) maddeleriydi. Katılımcıların bağımlılık düzeyini etkileyen en önemli faktör internette kalma
süreleriydi. Planladıklarından uzun süre internette kalıyorlar ve bu süre ders ya da diğer işlerini etkileyebilecek düzeye
ulaşıyordu.
Öğrencilerin cinsiyetine göre internet bağımlılığı düzeyleri incelenmiştir. Bu inceleme Mann Whitney U Test ile
yapılmıştır. Cinsiyete göre öğrencilerin internet bağımlılığı arasında anlamlı farklılık tespit edilememiştir (p>.05).
Öğrencilerin öğrenim gördükleri sınıfa göre internet bağımlılığı düzeyleri incelenmiştir. Bu inceleme Kruskal Wallis Test
ile yapılmıştır. Öğrencilerin öğrenim gördükleri sınıfa göre internet bağımlılığı arasında anlamlı farklılık tespit edilmiştir
(p<.05). Anlamlı farklılığın hangi grup ya da gruplar arasında olduğunu belirlemek amacıyla nonparametrik Dunn testi
uygulanmıştır. Buna göre dönem 1 öğrencilerinin internet bağımlılık düzeyi anlamlı şekilde dönem 2, dönem 3 ve dönem
5 öğrencilerinden düşüktür.