İktisadi Davranışların Psikolojik Temelleri: Davranışsal İktisat


Creative Commons License

Çetin E.

Premium e-Journal of Social Science (PEJOSS), vol.7, no.29 ekim 100. yıl özel sayısı, pp.156-161, 2023 (Peer-Reviewed Journal)

Abstract

ABSTRACT Economics has benefited from mathematics for a long time in the solution of problems faced in economics. This process prevented economics from being in a structure related to other sciences. When the process from past to present is examined, many economic theorists have used mathematical formulations because the phenomena in the economy are measurable and testable. However, some economists argue that economics is a social science with human factors, revealing that it is directly related to humans. Therefore, the complexity and unpredictability of human behavior has made it necessary to review economic theories. Because behaviors vary from person to person and is a unique action for each person. This phenomenon revealed that economic situations cannot be done only by mathematical methods and emphasized that psychology should also be included in this phenomenon. In addition, unlike traditional economics, which theorizes human behavior with mathematical data, 'behavioral economics', which includes people's psychology and sociological structures in the analysis, has changed the conceptualized world of economists and enabled them to look at it from a comprehensive perspective. At this point, behavioral economics aims to contribute to economic science by including psychological elements in people's economic behavior. The aim of this study, which examines behavioral economics- brings psychology and economics together- is to provide information about the emergence and developments of behavioral economics based on examples in the literature, and to show how people behave in the economic decision-making process, taking into account psychological elements.

ÖZET İktisat bilimi, ekonomide karşı karşıya kalınan sorunların çözüm aşamasında uzun bir süre matematikten faydalanmıştır. Bu süreç iktisadın diğer bilimlerle ilişkili bir yapı içerisinde olmasına engel olmuştur. Geçmişten günümüze kadar gelen süreç incelendiğinde ekonomideki olguların ölç ülebilir ve sınanabilir nitelikte olması sebebiyle birçok iktisadi teorisyen matematiksel formülasyonları kullanmıştır. Fakat bazı iktisatçılar, iktisadın insan ile birebir ilişkili olduğunu ortaya koyarak, insan faktörlü bir sosyal bir bilim olduğunu savunmaktadırlar. Bu yüzden insan davranışlarının karmaşık ve öngörülemez olması ekonomi teorilerinin gözden geçirilmesini zorunlu hale getirmiştir. Çünkü davranışlar kişiden kişiye göre değişiklik gösterir ve her insanın kendine özgü birer eylemdir. Bu olgu ekonomik durumlarım sadece matematiksel yöntemlerle yapılamayacağını ortaya çıkarmış ve psikolojinin de bu olgu içerisinde yer alması gerektiğini vurgulamıştır. Ayrıca, insanların tutumlarını matematiksel verilerle ispatlamaya çalışan geleneksel ekonominin aksine, bireylerin psikolojilerini ve sosyolojik durumlarını analiz yöntemiyle değerlendiren „davranışsal iktisat‟ iktisatçıların genellemelerini değiştirerek farklı açılardan yaklaşabilmelerini sağlamıştır. Bu noktada davranışsal iktisat insanların ekonomik davranışlarda psikolojik unsurları da dahil ederek iktisat bilimine katkı sağlamayı amaçlamıştır. Psikoloji ve iktisatı biraraya getiren davranışsal iktisadın incelendiği bu çalışmada amaç, literatürde yer alan örneklerden yola çıkılarak davranışsal iktisadın ortaya çıkışı ve gelişmeleri hakkında bilgiler vermek, insanların iktisadi karar verme sürecinde nasıl davrandığını, psikolojik unsurları göz önüne alarak göstermektir.