Research Information System
in: Mühendislik ve Multidisipliner Yaklaşımlar, Prof. Dr. Abdulkadir Güllü,Dr. Öğr. Üyesi Senai Yalçınkaya, Editor, Güven Plus Grup A.Ş. Yayınları, İstanbul, pp.369-402, 2021
Endüstri 4.0 ile birlikte iş yaşamında köklü değişimler meydana
gelmiş olup halen uygulanmakta olan İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) tekniklerinde ve risklerinde önemli değişiklikler meydana getirmiştir. Üretim olgusundaki bu değişimler ile birlikte iş yerlerinde günümüz İSG
tekniklerinin yetersiz kalacağı değerlendirilmektedir. Gelinen aşamada
robotlar, giyilebilir destek kıyafetleri (eksoskeletonlar), Yapay Zekâ
(YZ) tabanlı izleme, akıllı Kişisel Koruyucu Donanım (KKD) ve iş birlikçi robotların (cobotlar) iş yerlerinde artan bir oranda kullanılması ile
yeni iş risklerinin ortaya çıkacağı değerlendirilmektedir. Tüm bu değişimler İSG’nin daha karmaşık ve yönetilmesi zor bir süreç olmasına
neden olabilecektir. Bu nedenle, diğer disiplinlerde olduğu gibi, İSG
alanında da YZ uygulamalarının kullanılarak başarılı ve yüksek doğrulukta risk analizi, kaza analizi ve tahmini yapılarak güvenli işyerlerinin
oluşturulabileceği değerlendirilmektedir. Bu çalışmada İSG alanında
YZ teknikleri kullanılarak geliştirilen araştırmalar ve iyi uygulama örnekleri değerlendirilmiştir. Bu derleme çalışması sonucunda İSG alanında YZ çalışmalarının uzman sistemler, makine öğrenmesi ve veri
madenciliği alt başlıkları altında toplandığı görülmüştür. Alan bazında
yapılan çalışmalarla birlikte piyasada da satışa sunulan YZ uygulamalarının mevcut olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak; yapılan çalışmalar neticesinde risk değerlendirmesinin daha kısa zamanda ve insan hatasında arındırılmış olarak yapıldığı, kaza tahmin modellerinin yüksek
doğrulukta tahminlerde bulunduğu, kaza kök nedenlerinin oldukça etkin olarak tespit edilebildiği ve geliştirilen modellerin oldukça başarılı
sonuçlar verdiği görülmüştür. Sağlıklı çalışan ve güvenli iş yerlerinin oluşturulabilmesi günümüz endüstriyel şartlarında YZ uygulamalarının kullanılarak daha etkili sağlanabileceği tahmin edilmekte olup ilerleyen süreçte daha fazla kullanım alanı bulacağı değerlendirilmektedir.