Management and Political Sciences Review, cilt.6, sa.2, ss.129-143, 2024 (Hakemli Dergi)
Dünya sağlık örgütü verilerine göre kronik hastalıklar önemli bir ölüm nedeni olarak görülmektedir. Kronik hastalıkların bireyleri sosyo-ekonomik ve psikolojik alanlar başta olmak üzere birçok yönden olumsuz etkilediği bilinmektedir. Özellikle iş yaşamında kronik hastalığı olan bireylerin istihdamı, sergiledikleri tutum ve davranışların yönetilmesi kritik bir role sahiptir. Bu bağlamda araştırma kapsamında Çanakkale ilinde özel sektör ve kamu kurumlarında görev yapan ve kronik hastalığı olan işgörenlerin söz konusu hastalıklarının iş hayatlarına etkilerinin belirlenerek bir model çerçevesinde sunulması amaçlanmaktadır. Araştırma amacı kapsamında 21 işgören ile yarı yapılandırılmış soru formu aracılığıyla mülakatlar gerçekleştirilmiştir. Mülakatlardan elde edilen veriler MAXQDA nitel veri analizi programı kullanılarak kodlanmış ve kategorize edilmiştir. Kodların ve kategorilerin görselleştirilmesinde frekans analizi, karşılaştırmalı analiz ve ilişki analizlerinden yararlanılmıştır. Analiz sonuçları ışığında işgörenlerin sahip olduğu kronik hastalıklar; çalışma yaşamına, aile ve sosyal yaşam ile bireysel yaşama etkiler şeklinde kategorize edilerek değerlendirilmiştir. Kronik hastalıkların çalışma yaşamına etkilerine ilişkin kodlamaların performans düşüklüğü, işe devamsızlık, sosyal uyumsuzluk, bilişsel yetilerde zayıflama, iş süreçlerinin aksaması gibi temalarla ilişkilendirildiği; aile ve sosyal yaşama etkilerinin dışlanma, iletişim problemleri, yalnızlaşma, aile bireyleri ve çevre tarafından endişe duyulması ve çevresine yeterli vakit ayıramama olarak kategorize edildiği görülmektedir. Bununla birlikte kronik hastalıkların bireysel yaşama etkileri ise beslenme düzeninde değişiklik, uyku problemleri, kişiliğin değişmesi, hayat kalitesinin azalması; öfke, kaygı, umursamazlık, umutsuzluk, moral bozukluğu ve çaresizlik hissinde artış; yorgunluk, fiziksel güç kaybı, ağrı ve diğer organlara olumsuz etki olarak alt temalar çerçevesinde değerlendirilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Kronik Hastalıklar, İş Yaşamı, Nitel Araştırma
According to the World Health Organization data chronic diseases are consireded as one of the important factor of deathts. It is known that chronic diseases negatively affect individuals in many aspects, especially in socio-economic and psychological areas. Determining the reflections of chronic diseases on individuals' work lives is intriguing and important. In this context, the aim of the research is to determine the effects of these diseases on the work lives of employees with chronic diseases working in the private sector and public institutions in Çanakkale province and present them within the framework of a model. Within the scope of the research purpose, interviews were conducted with 21 employees through a semi-structured questionnaire. Data obtained from the interviews were coded and categorized using the MAXQDA qualitative data analysis program. Frequency analysis, comparative analysis and relationship analysis were used to visualize codes and categories. In the light of the analysis results, chronic diseases of the employees; it was evaluated by categorizing it as effects on working life, family and social life and individual life. Codings regarding the effects of chronic diseases on working life are associated with themes such as poor performance, absenteeism, social maladjustment, weakening of cognitive abilities, and disruption of work processes; It is seen that the effects on family and social life are categorized as octracism, communication problems, loneliness, anxiety from family members and the environment, and not being able to spare enough time for the environment. However, the effects of chronic diseases on individual life are changes in nutrition patterns, sleep problems, change in personality, decrease in quality of life; increased feelings of anger, anxiety, hopelessness, demoralization, and helplessness; It was evaluated within the framework of sub-themes such as fatigue, loss of physical strength, pain and negative effects on other organs.
Keywords: Chronic Diseases, Work Life, Qualitative Research