Research Information System
Ulusal 10.Kimya Öğrenci Kongresi, Çanakkale, Turkey, 12 - 14 May 2025, (Unpublished)
Doğal kaynaklardan elde
edilen boyalar, çevre kirliliğini azaltmada ve sürdürülebilir üretimi
desteklemede önemli bir potansiyele sahiptir (1). Sentetik boyaların üretimi ve
kullanımı sırasında ortaya çıkan atıklar, çevreye ciddi zararlar vermekte ve
uzun ömürlü yapıları nedeniyle su kaynaklarını ve ekosistemi olumsuz
etkilemektedir (2). Bu çalışma, Çanakkale ve çevresinde doğal yayılış gösteren
ve boyar madde özelliği taşıyan bitkilerden (3) elde edilen doğal boyaların
analitik ve uygulamalı testlerle değerlendirilmesi amaçlanmıştır.
Çalışmada, bitkisel
kaynaklardan elde edilen özütlerdeki boyaların kantifikasyonu için UV-VIS
spektrometrisi kullanılmış ,
ardından pamuklu kumaşlar ve kâğıt yüzeyler üzerine uygulanmıştır. Yapılan
testler, doğal boyaların tekstil ve kâğıt boyamada sentetik boyalara güçlü bir
alternatif olabileceğini ortaya koymuştur. Bununla birlikte, bu doğal boyaların
içerdiği biyolojik aktif pigmentler, antibakteriyel ve antioksidan özellikler
sergileyerek sağlık açısından da fayda sağlamaktadır.
Sonuç olarak, elde
edilen bulgular, çevresel ve ekonomik sürdürülebilirliği teşvik etme açısından
doğal boyaların tanıtılması ve yaygınlaştırılmasının önemini vurgulamaktadır.
Doğal pigmentlerin; kozmetikler, gıda takviyeleri, el sanatları, deri renklendirme,
ilaç üretimi ve solar hücre uygulamaları gibi çeşitli endüstrilerde
kullanılabilirliği, bu boyaların geniş bir uygulama alanına sahip olduğunu
göstermektedir. Bu kapsamda, doğal boyaların çevre dostu bir yöntemle daha
yaygın ve etkili bir şekilde entegre edilmesi hedeflenmektedir.
Anahtar Kelimeler: Ekstraksiyon, Boyar
madde, Boya bitkileri, Fitokimyasal tarama
(1)
Fried, R., Oprea, I., Fleck, K., & Rudroff, F. (2022).
Biogenic colourants in the textile industry–a promising and sustainable
alternative to synthetic dyes. Green Chemistry, 24(1),
13-35.
(2)
Islam, M. T., Islam, T., Islam, T., & Repon, M. R.
(2022). Synthetic dyes for textile colouration: Process, factors and
environmental impact. Textile and leather review., 5,
327-373.
(3)
Gönüz, A., Aksoy, A., & Karabacak, E. (2006). Çanakkale
Ve Çevresinde Doğal Yayılış Gösteren Bazı Potansiyel Boya Bitkileri. Anadolu
Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Dergisi, 16(1), 54-71.