Toprak İşleme Çizel Makinaların ve Çizel Ayakların Optimal Tasarımı


Creative Commons License

Özdemir S., Bereket Barut Z.

33. Ulusal Tarımsal Mekanizasyon ve Enerji Kongresi, Isparta, Türkiye, 1 - 03 Eylül 2021, ss.47

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Isparta
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.47
  • Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Adresli: Hayır

Özet

Sürdürülebilirliğinin sağlanması için geleneksel toprak işleme yerine alternatif olarak koruyucu toprak işleme (toprağı devirerek işleyen pulluğun yerine çizel kullanımı) ile bu amaçla kullanılan tarımsal alet ve makinalar geliştirilmesinde büyük önem kazanmıştır. Koruyucu toprak işlemenin alt grubunu oluşturan azaltılmış toprak işleme sistemlerinde genellikle birincil toprak işlemede çizel veya diskli aletler kullanılır. Bitki artıkları toprak yüzeyinde ve yüzeye yatkın olacak şekilde tüm alan işlenir. Daha az makine trafiği olması nedeni ile geleneksel toprak işlemeye göre önemli derecede yakıt ve enerji tasarrufu sağlar. Çizel, anız bozmada ve koruyucu toprak işleme sisteminde yaygın olarak kullanılan bir toprak işleme aletidir. Çizelin yakıt tüketimi açısından pulluğa kıyasla %50 oranında bir tasarruf sağladığı bilinmektedir. Optimal seviyede çalışabilecek bir çizel konstrüksiyonu için, optimal malzeme kalitesinde optimal ağırlıkta ve optimal maliyette olması temel husus olmalıdır. Yaptığımız bu çalışmada yardımcı olan bir döküm ve tarım makinaları firmasına gidilerek ülkemizde yaygın olarak çizel ayak için kullanılan GS-52 çelik döküm prosesi incelenmiş, çekme, akma ve kopma testleri yapılmıştır. Test sonuçları; Rm (Kopma direnci) 526 N/mm2, Am (Akma dayanımı) 438 N/mm2, Kopma uzaması %20 gibi fiziksel sonuçlar vermiştir. Yapılan çalışmalar metal ve metalürjik değişimler sonucunda çekme dayanımı ve aşınma dirençleri artırılması hedeflenmiştir. Sonuç olarak, çizel ayakların yüksek çelik kalitesi, optimal kimyasal içerikleri, toprak sürümüne en uygun yapı, şaseye kolay montajı, kırılmaz model yapısı ve açıları ile en az yakıt tüketimi sağlaması öncül önem taşımaktadır. Ve yapılan araştırmanın daha da genişletilerek fabrikada üretilen ayak çeşitlerinin içerdiği alaşımları değiştirerek en uygun seviyede, farklı toprak yapılarında denemeleri ile çalışmayı genişletip en uygun yapıda olan çizel ayağı belirlemek olacaktır ve araştırmanın devam ettirilmesi gerekmektedir.