Akademik Veri Yönetim Sistemi
Türkiye 10. Uluslararası Mermer ve Doğal Taş Kongresi ve Sergisi (MERSEM 2019), Bursa, Türkiye, 13 - 14 Aralık 2019, ss.161-175
Kayaçların maruz kaldıkları yükler sonucunda yenildikleri andaki şekil değiştirmeleri kayacın
jeolojik ve jeoteknik parametrelerine göre farklılık göstermektedir. Bu ortaya çıkan yenilme şekilleri
ölçülmesi ve tahmin edilmesi zor, karmaşık sistemlerdir. Bu çalışmada nokta yükü dayanım indeksi
deneyi sonucunda doğal taşlarda meydana gelen yenilme tipleri ve davranışları incelenmiştir. Bunun için
Türkiye’nin farklı bölgelerinden temin edilen farklı fiziksel, mekanik ve dokusal özelliklere sahip 15 farklı
doğal taş numunesine (sekiz sedimanter, iki magmatik, beş metamorfik) nokta yükü dayanım indeksi
deneyleri uygulanmıştır. Deneyler sonucunda doğal taşların nokta yükü dayanım indeksi değerleri ile
oluşan yenilme tipleri arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Kayacın nokta yükü dayanım indeksi deneyi
sonunda oluşan yenilme tipinin kayacın jeolojik kökeninden ve nokta yükü dayanım indeksinden
bağımsız olarak meydana geldiği belirlenmiştir. Ayrıca nokta yükü dayanım indeksi ile bazı fiziksel ve
mekanik özellikler arasındaki ilişkiler incelenmiş, nokta yükü dayanım indeksi ile tek eksenli basınç
dayanımı arasında doğrusal ve güçlü bir ilişki belirlenmiştir.
As a result of the rocks being exposed to the loads, the failure modes are changed depending on
the geological and geotechnical parameters of the rock. These failure modes are complex systems that
are difficult to estimate and measure. In this study, the failure modes and behaviours occurring in
natural stones were examined as a result of the point load strength index experiment. Point load
strength index experiments were applied to 15 different natural stone samples with different physical,
mechanical and textural properties (eight sedimentary, two magmatic, five metamorphic) from different
regions of Turkey. The relationships between the point load strength index values of natural stones and
failure modes were investigated. It was determined that the failure mode that occurred at the end of
the point load strength index test of the rock occurred independently of the geological origin of the rock
and the point load strength index. In addition, the point load strength Index and some physical and
mechanical properties were examined, and a linear and strong correlation was determined between the
point load strength index and uniaxial compressive strength.