Ekolojik krizlerin temelinde, insanın kendisinin de bir parçası olduğu doğaya karşı araçsal değer atfetmesi ve etik bir sorumluluk geliştirememesi yer almaktadır. Bu çalışma, insanların öznel çıkarları ve doğanın korunması arasında yaşadıkları etik ikilemin tutarsızlık sorununa yol açtığı ve bunun da ekolojik krize çözüm üretme çabalarını olumsuz etkilediği temel varsayımına dayanmaktadır. Bu varsayım ekseninde; bireylerin çevresel tutumları ve davranışları ile bunların karşılıklı ilişkileri, Türkiye’de Karadeniz Bölgesinde yer alan biri ekolojik söyleme sahip Cittaslow (yavaş şehir) üyesi, diğeri üye olmayan iki kentte bir anket yardımıyla karşılaştırmalı olarak incelenmektedir. Çalışma, çevre yanlısı tutum ve davranışlar arasında tutarsızlık sorunu olup olmadığını açıklayabilmenin yanında, tutarsızlık problemi (varsa) açısından Cittaslow üyeliğinin herhangi bir farklılık yaratıp yaratmadığını açıklamayı amaçlamaktadır. Araştırma iki kentte, farklı demografik özelliklere (yaş, cinsiyet, eğitim, meslek, gelir durumu) sahip toplam 500 katılımcı ile 2022 yılı Ağustos ve Eylül aylarında gerçekleştirilmiştir. Verilerin elde edilmesinde, Yeni Ekolojik Paradigma (NEP) Ölçeği ve Genel Ekolojik Davranış Ölçeğinden faydalanılarak oluşturulmuş bir anket formu kullanılmıştır. Analizler IBM SPSS Statistics 25 programında gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonuçları, Perşembe ve Tirebolu’da çevresel tutum ve davranışlar arasında düşük de olsa tutarsızlığın varlığını kanıtlamıştır. Ancak, Cittaslow üyeliği nedeniyle Perşembe’de tutarsızlığın daha düşük olacağı varsayımı desteklenmemiştir. Yeni Ekolojik Paradigma (NEP), çok güçlü olmasa bile her iki kentte de onaylanmış fakat ekolojik kaygı düzeyinin Tirebolu’da daha yüksek olduğu görülmüştür. Ayrıca, doğa merkezli dünya görüşü, insan merkezlilik karşısında her iki kentte de daha yüksek destek bulmuştur. Çevre koruma derneklerine üyelik ve maddi desteğin, her iki kentte de oldukça zayıf olduğu saptanmıştır. Çalışma gerek ekolojik kaygı düzeyi açısından gerekse tutarsızlık sorununun varlığı açısından, Cittaslow üyesi kentlerin diğer kentlere göre pozitif bir farklılığa sahip olmadığını göstermiştir.
At the root of ecological crises is man's attribution of instrumental value to nature, of which he is a part, and his fail to develop an ethical responsibility. This study is based on the basic assumption that the ethical dilemma that people experience between their own subjective interests and the protection of nature leads to the problem of inconsistency, which negatively affects their efforts to find solutions to the ecological crisis. On the axis of this assumption, the environmental attitudes and behaviors of individuals and their interrelationships are examined comparatively with the help of a questionnaire in two cities, one of which is a member of Cittaslow (slow city) with an ecological discourse and the other is a non-member, located in the Black Sea Region of Turkey. In addition to explaining whether there is an inconsistency problem between pro-environmental attitudes and behaviors, the study aims to explain whether Cittaslow membership makes any difference in terms of the inconsistency problem (if any). The research was carried out in two cities in August and September 2022 with a total of 500 participants with different demographic characteristics (age, gender, education, occupation, income status). To obtain the data, a questionnaire form was used, which was created by making use of the New Ecological Paradigm (NEP) Scale, revised by Dunlap et al. in 2000, and Florian Kaiser's General Ecological Behavior Scale. Analyzes were performed in IBM SPSS Statistics 25 program. The results of the research proved the existence of inconsistency, albeit low, between environmental attitudes and behaviors in Perşembe and Tirebolu provinces. However, the assumption that the inconsistency would be lower on Perşembe due to Cittaslow membership was not supported. The New Ecological Paradigm (NEP) was approved, although not very strong, in both provinces, but it was observed that the level of ecological concern was higher in Tirebolu. In addition, nature-centered worldview found higher support in both provinces against anthropocentrism. Membership and financial support to environmental protection associations were found to be quite weak in both provinces. The study has shown that Cittaslow member cities do not have a positive difference compared to other cities in terms of both the level of ecological concern and the existence of the inconsistency problem.
