KIRIM-SİVASTOPOL ÜSSÜ VE KARADENİZ RUS FİLOSUNUN PAYLAŞIM SORUNU


AKMAN H.

TURKISH STUDIES, cilt.9, sa.1, ss.1-20, 2014 (SSCI)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 9 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2014
  • Dergi Adı: TURKISH STUDIES
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Social Sciences Citation Index (SSCI), Scopus, TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.1-20
  • Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Karadeniz bölgesi, sahip olduğu stratejik konumu, ekonomik
imkânlarının yanında güvenlik, enerji ve ulaşım koridoru olması
açısından da büyük önem arz etmektedir. Bulunduğu konum itibariyle
Karadeniz, günümüzde AB, ABD, Türkiye ve Rusya’yı içine alan önemli
Avrasya güçlerinin kesişme alanı ve Orta Asya ile Avrupa arasında geçiş
alanıdır. Aynı zamanda Hazar enerji ithalatı için önemli bir geçiş
güzergâhı konumunu da taşımaktadır. Bu güzergâhta merkezi
konumda olan Kırım, ayrı bir öneme sahiptir. Böyle öneme sahip bir
bölgenin 1958 yılında Khruschev tarafından Ukrayna’ya verilmesi, daha
sonra Rus milliyetçiler tarafından hata olarak kabul edilip,
eleştirilmiştir. Bu eleştiriler, Sovyetler Birliği’nin yıkılışından sonra da
Kırım’ın Ukrayna topraklarında kalması ve çatışmaya meyilli bir bölge
haline gelmesiyle, daha da belirginleşmiştir.
Sovyetler Birliği’nin yıkılışı sonrası ortaya çıkan önemli
meselelerden biri, Kırım’daki Karadeniz filosu olmuştur. Karadeniz’de
mevcut filonun Rusya ile Ukrayna arasında paylaştırılması süreci, iki
ülke arasında ciddi gerilimler oluşturmuştur. Bu gerilimlerden dolayı da
paylaşım sorununun çözülmesi, uzun zaman almıştır. 1992-1997
arasında bu anlaşmazlıkların iki ülke arasındaki tansiyonu oldukça
yükseltmesi sebebiyle, bu tansiyonun düşürülmesi ve iki tarafın kabul
edeceği bir sonuç alınması için yoğun resmi görüşmeler yapılmıştır.
Karadeniz filosunun paylaşımı ve Kırım’ın statüsü konusundaki bu
görüşmelerde 1997 yılı önemli bir tarih olmuş ve bu tarihte taraflar
anlaşmaya varmıştır. Bu anlaşma, mevcut sorunu bütünüyle
bitirmediği gibi, Kırım ve Kırımdaki Rus askeri varlığı, konjonktür
değiştiğinde iki ülke arasında her an yeni bir krize meydan verebilecek
potansiyelini devam ettirmektedir
Black Sea region, which has a strategic location, next to the
security of economic opportunities, is of great importance in terms of
being energy and transport corridor. Black Sea as the location today,
EU, USA, Turkey and Russia into the area of the intersection of major
Eurasian powers and is the transition area between Central Asia and
Europe. At the same time, an important transit route for Caspian
energy imports carries position. the Crimea which is in the central
location on this route, has a special significance. This region is given to
Ukraine by Khrushchev in 1958, then was accepted as an error by
Russian nationalists, has been criticized. After the collapse of the Soviet
Union in the Crimea, Ukraine has remained in the territory.
It emerged after the collapse of the Soviet Union, one of the major
issues, has been the Black Sea fleet in Crimea. Current fleet in the
Black Sea between Russia and Ukraine apportionment process, has
created serious tensions between the two countries. Because of this
tension also has taken a long time to resolve the issue of sharing. The
tension between the two countries between 1992-1997, this dispute has
considerably increased, the blood pressure lowering and formal
interviews were conducted to obtain results. Sharing and the Crimea
Black Sea fleet on the status of these negotiations an agreement was
reached in 1997. The whole problem finishing this deal, as the Russian
military presence in Crimea and Crimean, conjuncture changed at any
moment when a new crisis between the two countries could potentially
challenge continues