17/08/1999 Kocaeli Depremi Yüzey Kırığı nın Arazi İncelemesi


Creative Commons License

KOMUT T., Ikeda Y.

Aktif tektonik Araştırma Grubu (ATAG) Toplantısı, Sivas, Türkiye, 3 - 04 Kasım 1999, cilt.3, ss.44-50

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Cilt numarası: 3
  • Basıldığı Şehir: Sivas
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.44-50
  • Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Adresli: Hayır

Özet

17 Ağustos 1999 Kocaeli depremi (1999 Kocaeli depremi), Düzce ovasının batı1 ucundan İzmit körfezinde Gölcük’e uzanan ve batıucu Yalova – Çınarcık açıklarında olduğu düşünülen, bir kaç fay parçasından oluşan bir fay sisteminin yenilmesi ile meydana gelmiştir. Çalışmaya depremden sonraki beşinci günde kırığın doğusundan başlanmışve dokuzuncu gün İzmit körfezinin doğu ucunda bitirilmiştir. Kırığın açık olarak gözlendiği tüm çalışma alanına eşit olarak dağıtılmaya özen gösterilmiş50 noktada el GPS aleti ile koordinat tespiti yapılmışve uygun olanlarından atım miktarıölçülmüştür. İncelemelerde kırığın doğu ucunun Değirmentepe köyünden ve incelerek Gölyaka’nın merkezinden geçip Melen çayına vardığıanlaşılmıştır. Bu uçtan Akyazı’ya kadar olan bölüm Aksu fayıolarak isimlendirilmiştir. Akyazı’nın batısında ise yaklaşık D-B doğrultusundaki yüzey kırığınıoluşturan Gölcük fayıadındaki ayrıbir fay parçasıbulunmaktadır. Bu parçanın yüzey kırığıboyunca ortalama atım 3 m, doğusundaki Aksu fay parçasında ise 1.4 m dolayında salt sağ-yanaldır. 1999 Kocaeli kırığındaki atım, en yüksek değerlerini aldığıSapanca gölünün doğusundan itibaren doğuya ve batıya doğru azalmaktadır. Düzce ovasının güney sınırınıtakip eden, diri olduğu bilinen, Düzce fayının oluşturduğu jeomorfolojik ifadeler göz önüne alınarak 1999 Kocaeli depreminde oluşmuşolabileceği düşünülen yüzey kırığıdepremden sonraki beşinci günde aranmışve bu depremde Düzce fayının yenilmediği anlaşılmıştır. Bu depremle oluşan faylanma doğuda Düzce fayının batısında durmuştur. Bir sonraki deprem ile bu fayın harekete geçme olasılığıolduğu ve bu fayın paleosismolojisinin önemli bir araştırma konusu oluşturduğu ortaya konmuştur2.

1 Bildiri özetleri kitapçığında yayımlanan bu bildiriye ait özetin ilk satırında yer alan ilk ‘doğu’ sözcüğü bildiri sunulurken düzeltilmekle beraber kitapçıkta tarafımızdan kaynaklanan bir hata sebebi ile yanlış yazılmıştır. Bu sözcük ‘batı’ olarak düzeltilmelidir.

2 ATAG-3 toplantısı17 Ağustos 1999 Kocaeli depreminden sonra 4-5 Kasım 1999 tarihinde yapılmıştır. Bu toplantıda dağıtılan bildirileri içeren kitapçıkta yaptığımız çalışmanın özeti yer almışve bildirimiz sunulmuştur. Ardından bu toplantıda sunulan bildirilerin makalelerinin yazılmasına başlanmışve hazırlık aşamasındayken, 12 Kasım 1999 tarihinde 1999 Düzce depremi olmuştur. Bundan dolayı1999 Düzce depreminden sonra yapılan Düzce bölgesi ile ilgili çalışmaların bulunduğu bu yazıda, 1999 Düzce depreminden önce ATAG-3 toplantısında verdiğimiz özetten bazıönemli farklılıklar bulunacaktır.

17 August 1999 Kocaeli earthquake (1999 Kocaeli earthquake) occurred with failure of a fault system and it includes a couple of fault segment from western edgeof the Düzce basin to the Gölcük and Yalova – Çınarcık in İzmit bay. We started our field study at the fifth day after the main shock, starting from the eastern edge of the surface break and finished nine day after the earthquake in eastern edge of the İzmit bay. We made observations at 50 points on the surface break. We tried to distribute the measurement points at equal intervals. Coordinates of the points were determined by a portable GPS instrument and offsets were measured at suitable ones. According to our observations, the surface break extends from Değirmentepe village and Melen stream to the east. From this eastern edge to the Akyazıwe named the segment as Aksu fault. West of Akyazı, there is another segment that caused a part of the surface break that elongates E-W direction. Along it and Aksu segment average (pure right-lateral) offset is 3m and 1.4m respectively. The offset of the 1999 Kocaeli earthquake surface break decreases to the east and west from maximum offset measured at east of Sapanca lake. Five days after the 1999 Kocaeli earthquake we tried to find existence of any surface break along the Düzce fault that follows southern border ofthe Düzce plain. According to the results it is understood that the Düzce fault that is known as active according to the geomorphologic expressionsis not yielded with the 1999 Kocaeli earthquake. So the faulting during this earthquake is stopped at western edge of the Düzce fault. We emphasized that with the future earthquake there is a probability of yielding of this fault and importance of paleoseismologic study of the fault at the ATAG-3 meeting1. This fault yielded with 1999 Düzce earthquake after the meeting at 12 November 1999.

 

1 ATAG-3 meeting was held at 4-5 November after the 17 August 1999 Kocaeli earthquake. The abstract of our study is published at abstract book of the meeting and presented orally at that time. After that we start to write our paper of the study. Duringthe preparation of this paper 1999 Düzce earthquake occurred at 12 November 1999. For this reason in this paper that we included some important results of 1999 Düzce earthquake, there is some differences from the abstract at abstract book of the meeting