Research Information System
3. Uluslararası Farkındalık Kongresi, Çanakkale, Turkey, 5 - 07 December 2019, pp.719-730
Bilgisayarlı tomografi (BT), X-ışını ile çalışan ve radyasyon içeren bir
radyolojik görüntüleme yöntemidir. Başta travma olguları olmak üzere tanısal
amaçla vücudun tüm kesimlerine uygulanabilmektedir. Kafa travması, acil
servis başvurularının en sık sebeplerinden olup bu olguların %75’i minor kafa
travması olarak sınıflandırılmakta ve şuur kaybı, amnezi, disorientasyon ve
GKS’nin 13 ile 15 arasında olması şeklinde tanımlanmaktadır. Kafa travmalı
olgularda kontrastsız BT, intrakranial posttravmatik bulguların güvenilir ve hızlı
bir şekilde saptanabilmesi açısından referans görüntüleme yöntemidir. BT’nin
beyin kanaması ve kafatası kırıklarını saptama duyarlılığı oldukça yüksektir. Bu
nedenle BT’nin kullanımı korkunç bir hızla artmaktadır ve travma olgularında
son 10 yılda neredeyse 3 kat artış söz konusudur; buna ragmen hayatı tehdit
eden bulguların saptanmasında belirgin bir artış gözlenmemiştir. BT
kullanımındaki hızlı artışın diğer nedenleri arasında, klinisyen hekimin
tecrübesi, radyolog tarafından gereksiz ek çekim önerilmesi, duplike çekimler,
defansif tıp anlayışı, maddi çıkarlar gibi daha birçok neden sayılabilir.
Tüm avantajlarının yanında, hastaların radyasyona maruz kalması ve
maliyetin yükselmesi BT’nin başlıca dezavantajlarıdır. Tekrarlayan radyasyon
maruziyetinin ise uzun vadede kansere yol açma riski bulunmaktadır. Bu
nedenle, olguların BT çekimi için uygunluğunu değerlendirmek adına bazı
kılavuzlar yayınlanmıştır. Ancak kullanılmakta olan bu kılavuzlara rağmen
minor kafa travmalı olgularda BT’nin gereksiz ve fazla kullanımı halen bir
sorun teşkil etmektedir.
Tüm bu bilgilerin ışığında, mevcut kılavuzların daha da geliştirilmesi, BT
kullanımının artmasına neden olan klinik ve klinik dışı tüm nedenlerin elimine
edilmesi için çok daha fazla efor sarfedilmesi, çalışmalar yapılması ve hem
sağlık personelinin hem de halkın radyolojik görüntüleme yöntemleri ve
radyasyonun riskleri hakkında bilinçlendirilmesi gerekmektedir.