Akademik Veri Yönetim Sistemi
ÇOMÜ ZIRAAT FAKÜLTESI DERGISI, cilt.11, sa.1, ss.194-205, 2023 (Hakemli Dergi)
Çanakkale’nin Ezine (Kuşçayırı Köyü) ve Bayramiç (Saraycık Köyü) İlçelerinde yürütülen bu çalışmada, yörede yaygın olarak bulunan granitik (P1) ve andezitik (P2) kayaçlar üzerinde oluşmuş iki toprak profilinin fiziko-kimyasal ve bazı minerolojik özellikleri incelenmiştir. Arazide morfolojik tanımlamaları yapılan her iki profilden horizon esasına göre 9 adet toprak örneği alınmıştır. Toprak örneklerinde fiziksel ve kimyasal analizler ve bazı mineralojik (X Ray Difraksiyon-XRD ve major oksit) analizleri yapılmış ve kimyasal ayrışma indeksi–CIA, plajioklas alterasyon indeksi–PIA ve SiO2/Al2O3 gibi bazı ayrışma oranları hesaplanmıştır. Profil 1, Profil 2 ye göre % 6-12 eğimli arazide granitler üzerinde oluşmuş A-C horizon dizilimine sahip sığ bir profildir. Profil 2 ise %1-3 eğimli bir arazide andezitik kayaçlar üzerinde oluşmuş O-A-Bw-C horizonlarını içermektedir. Profil 1 kumlu tın, profil 2 ise genellikle kumlu kil tın bünye sınıfındadır. Profil 1de toprak reaksiyonu (pH) 5.96-6.43 arasında, profil 2de ise pH 6.09-6.2 arasındadır ve her iki profil de hafif asidik karakterdedir. Katyon değişim kapasitesi (KDK) profil 1 de 8-18 cmol kg-1 arasında, profil 2 de 12-22 cmol kg-1 arasında belirlenmiştir. Profil 1 de CIA indeksi 60 ve profil 2 de 56 olarak bulunmuş ve her iki profil de çok az ayrışmış sınıfında yer almıştır. PIA ayrışma indeksleri Profil 1de 50, profil 2de 58 olarak bulunmuş ve iki profilde de ayrışmanın yeni başladığı saptanmıştır. Profil 1de kuvars, anortit ve ortoklas, Profil 2’nin nin yüzey horizonlarında anortit ve andesin fazla miktarda belirlenirken Bw horizonunda en fazla albit ve sanidin saptanmıştır. Çalışma sonuçları, profil 2’nin kambik horizon içermesi nedeniyle profil 1’e göre daha yaşlı olduğunu göstermiştir. Toprak profilleri toprak taksonomisine göre sırasıyla Typic Xerorthens ve Humic Lithic Haploxerepts, WRB (Dünya Referans Sistemi) sınıflamasına göre ise Leptosols (Arenic) ve Epileptic Cambisols (Humic) olarak sınıflandırılmıştır.
In this study carried out in Ezine (Kuşçayırı Village) and Bayramiç (Saraycık Village) Districts of Çanakkale, the physico-chemical and some mineralogical properties of two soil profiles formed on granitic (P1) and andesitic (P2) rocks, which are common in the region, were investigated. 9 soil samples were taken on the basis of horizon from both profiles whose morphological definitions were made in the field. Physical and chemical analyzes and some mineralogical (X Ray Diffraction-XRD and major oxide) analyzes were performed on soil samples and some weathering rates such as chemical weathering index –CIA, plagioclase alteration index –PIA and SiO2/Al2O3 were calculated. Profile 1 is a shallow profile with an A-C horizon sequence formed on granites on a 6-12% slope compared to profile 2. Profile 2, on the other hand, contains O-A-Bw-C horizons formed on andesitic rocks in 1-3% slope. The texture class of profile 1 is sandy loam, and profile 2 is generally sandy clay loam. Soil reaction in profile 1 is between pH 5.96-6.43, and in profile 2 it is slightly acidic-character, between pH 6.09-6.22. Cation exchange capacity (CEC) was determined between 8-18 cmol kg--1 in profile 1 and between 12-22 cmol kg-1 in profile 2. The CIA index was found to be 60 in profile 1 and 56 in profile 2, and both profiles were in the very poorly differentiated class. PIA dissociation indices were found to be 50 in profile 1 and 58 in profile 2, and it was determined that the dissociation had just begun in both profiles. Quartz, anorthite and orthoclase in profile 1, and anorthite and andesin in the surface horizons of profile 2, albite and sanidine were found in excess in the Bw horizon. The study results showed that profile 2 is older than profile 1 because it contains a cambic horizon. Soil profiles were classified as Typic Xerorthents and Humic Lithic Haploxerepts, respectively, according to soil taxonomy, and Leptosols (Arenic) and Epileptic Cambisols (Humic) according to WRB (World Reference System) classification.