Çanakkale’deki Çingene nüfusu, özellikle 20. yüzyılın ilk yarısında önemli bir yer tutmuştur. 1914 nüfus sayımlarında, Çanakkale’de 563 Çingene yaşamaktaydı. Çanakkale merkez, Ayvacık, Biga, Ezine, Lâpseki gibi yerleşim yerlerinde dağılım göstermekteydiler. I. Dünya Savaşı’nın başında güvenlik nedeniyle Çanakkale boşaltıldı ve yerleşik Çingeneler de diğer yerleşikler gibi göç ettirildiler. Savaşın bittiği 1918 yılında Çanakkale tekrar iskâna açıldı. Cumhuriyet dönemiyle birlikte, Çanakkale’deki Çingene nüfusu, mevsimlik göçlerin de etkisiyle, arttı. 1923’teki mübadeleyle de Çanakkale’nin nüfus yapısı değişti. İskân Kanunu’nun kabulüyle, özellikle Romanya ve Bulgaristan’dan gelen göçmenler, Çanakkale’ye yerleşti. Cumhuriyetin ilanı ile birlikte, Çanakkale’deki Çingene nüfusu, hem yerleşik hayata geçerek hem de sosyal yapılarındaki dönüşümle bölgenin tarihsel gelişimine uyum sağlamıştır. Bu makalede I. Dünya Savaşı’nın bitiminden 1950 yılında Bulgaristan’dan yeni bir göçün başlamasına kadar geçen zaman diliminde Çanakkale bölgesindeki Çingene nüfusunun değişimine etki eden nedenler savaş, göç, sürgün ve iskân bağlamında ele alınmaktadır.
The Romani population held a significant demographic position in Çanakkale, particularly during the early 20th century. In 1914, census data recorded 563 Romani across Çanakkale’s central district and surrounding settlements like Ayvacık, Biga, Ezine, and Lapseki. At World War I’s beginning, Çanakkale’s evacuation for security reasons led to the displacement of its Romani residents along with other residents. Following the war’s end in 1918, Çanakkale was repopulated. The Romani population in Çanakkale increased, due to seasonal migrations during the Republican era. The 1923 population exchange also reshaped the region’s demographics. Upon the adoption of the Settlement Law, immigrants, especially from Romania and Bulgaria, settled in Çanakkale. Following the establishment of the Republic, the Romani community in Çanakkale adapted to historical transformations of the region through. This article examines the factors influencing the changes in the Romani population in the Çanakkale region from the end of World War I to the start of a new wave of migration from Bulgaria in 1950, within the context of war, migration, exile, and resettlement.
