Akademik Veri Yönetim Sistemi
ÇANAKKALE ARAŞTIRMALARI TÜRK YILLIĞI, cilt.26, sa.26, ss.379-421, 2019 (Hakemli Dergi)
Türk Resminde Hamasî Konulu Resimler: Şehzade Süleyman Paşa’nın Salla Rumeli’ye Geçişi
Özet
Türk resminde sanatçılar tarafından en çok resmedilen konular arasında, savaş, kahramanlık, zaferler gibi olayları canlandıran hamasî konulu resimler vardır. Şehzade Süleyman’ın salla Rumeli’ye geçişi konusu da bu kapsamda resimlere aktarılmıştır. Sultan Orhan’ın oğlu Şehzade Süleyman Paşa’nın beyleri ve askerleriyle birlikte salla Rumeli’ye geçtiği rivayet edilir. 1350’li yıllarda öncelikle buradaki Çimpe Kalesi ele geçirilerek, Gelibolu, Tekirdağ, Keşan ve Çorlu yönünde Rumeli fethedilmiştir. Rumeli Fatihi olarak anılan Gazi Süleyman Paşa, Bolayır’da yaşamış ve burada vefat etmiştir. Bolayır’da defnedilerek, Gazi Süleyman Paşa Türbesi yapılmıştır. 1900’lerde ressam Hasan Rıza, Salla Rumeli’ye Geçiş konulu iki resim yapmıştır. Resimlerden biri İstanbul Askeri Müze’de, diğeri Edirne Belediyesi Koleksiyonu’ndadır. İki sal üzerinde kalabalık figürlerin olduğu bu resimler, bu konudaki ilk örnekler olarak değerlendirilebilir. Halim Bey’in benzer bir resmi, İstanbul Deniz Müzesi’ndedir. TBMM Milli Saraylar Koleksiyonu’nda Halid Naci’nin bir tablosu vardır. Halid Naci’nin tablosunun benzer bir örneği, Nazmi Ziya’ya atfedilir ve resmin nerede olduğu bilinmemektedir. 1950’li yıllarda, tarih konulu kitaplarda, dergilerde, ansiklopedilerde, Rumeli’ye geçiş konusuna yer verilerek, Münif Fehim’in konuyu canlandıran resimleri yayımlanmıştır. Bu çalışmada, Rumeli’nin fethi ve Rumeli Fatihi olarak anılan Şehzade Süleyman Paşa’nın Rumeli’ye geçişi, tarihi kaynaklara göre değerlendirilmesi ve Türk resminde, hamasî konular arasında Salla Rumeli’ye Geçiş konusunu resmeden sanatçılar ile eserlerinin incelenmesi amaçlanmıştır.
Anahtar kelimeler: Rumeli’ye geçiş, Çimpe Kalesi, Süleyman Paşa, Türk resmi,
hamaset
Heroic Pictures in Turkish Paintings: Prince Suleiman Pasha’s Rafting to Rumelia
Abstract Among the subjects most frequently portrayed by the artists in Turkish painting, there are heroic paintings which revive events such as war, heroism and victories. In this context, the epic event of Prince Suleiman’s crossing the sea to Rumelia was transferred to the paintings. Prince Suleiman Pasha, son of Sultan Orhan, is narrated to be going to Rumelia with his lords and soldiers. In the 1350s, first, the Çimpe Fortress was captured and then the Rumelia was conquered in the direction of Gelibolu, Tekirdağ, Keşan and Çorlu. Gahzi Suleiman Pasha, who was known as the Conqueror of Rumelia, lived and died in Bolayır. He was buried in Gahzi Suleiman Pasha Tomb in Bolayır. In the 1900s, the painter Hasan Rıza, made two paintings about rafting to Rumelia. One of the pictures is in Istanbul Military Museum and the other is in Edirne Municipality Collection. These paintings with crowded figures on two raft can be considered as the first examples on this theme. A similar painting by Halim Bey is located in Istanbul Naval Museum. There is another painting with the same theme by Halid Naci in the TBMM National Palaces Collection. A similar example of Halid Naci’s painting is attributed to Nazmi Ziya, however its whereabouts are unknown. In the 1950s, books, magazines, encyclopedias on history start to give coverage to the transition to Rumelia with visual elements provided by Münif Fehim’s paintings. This study examines the conquest of Rumelia and the passage of Prince Suleiman Pasha, who is known as the Rumelia Conqueror, to Rumelia, according to historical sources and the works of artists who depict the issue in epic Turkish paintings.
Key words: Transition to Rumelia, Çimpe Fortress, Suleiman Pasha, Turkish painting,
heroic