Kont Edward Raczynski’nin 1814’te Çıktığı Çanakkale Seyahatinde Coğrafyaya ve Bölge Halkına Dair Müşahede ve İntibaları


Creative Commons License

Yıkmaz Y.

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi İlahiyat Fakültesi “Troia’dan Çanakkale’ye İnsanın, İnancın ve Mekânın İnşası: Değerler ve Şehir” Uluslararası Kongresi, Çanakkale, Türkiye, 25 - 27 Ekim 2018, ss.173-186

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Çanakkale
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.173-186
  • Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Polonyalı siyasetçi Kont Edward Raczynski 1814 yılında kalabalık bir maiyetle önce İstanbul’a, sonra ise antik Troya şehrini bulmak için Çanakkale’ye bir seyahat düzenlemiştir. Hem İstanbul’da hem de Çanakkale’de yaptığı yolculuklarda karşılaştığı olayları ve izlenimlerini kaleme almıştır. Seyahatnamesi önce Leh dilinde “Dziennik Podrózy do Turcyi Odbytey W Roku MDCCCXIV Przez Edwarda Raczynskiego” (Edward Raczynski’nin 1814 Senesinde Türkiye’ye Yaptığı Seyahatin Rûznamesi) adıyla neşredilmiştir. Eser daha sonra gravürlü olarak Almanca neşredilmiş ve 1980 yılında Kemal Turan tarafından da “1814’de İstanbul ve Çanakkale’ye Seyahat” adıyla Türkçe’ye tercüme edilmiştir. İstanbul’dan bir gemiyle Çanakkale’ye doğru yola çıkan Edward Raczynski; Lapseki, Bozcaada, Midilli, Çanakkale Boğazı, Asos (Behramkale) gibi yerleri gezmiş, buralarda antik dönemden kalma mekanları araştırmıştır. Raczynski özellikle Troya antik kentini aramış, yerini tespit etmeye çalışmıştır. Ayrıca eserinde sık sık Türklerin cemiyet hayatı, devlet anlayışı, ordusu ve halkın genel durumuna dair çeşitli beyanlarda bulunmuştur. Bu tebliğin amacı 19. Yüzyılın başlarında Çanakkale’yi gezen ve bölgenin halkına, coğrafyasına dair çeşitli açıklamalarda bulunan Avrupalı bir siyasetçinin bakışını anlamaya çalışmaktır. Tebliğimizde Kont Edward Raczynski’nin seyahatnamesinin Çanakkale’ye ayırdığı bölümlerini bu açılardan incelemeye çalışacağız.

 

Anahtar kelimeler: Edward Raczynski, Seyahatname, Çanakkale, Troya, Çanakkale Boğazı.