10.Ulusal Kimya Öğrenci Kongresi, Çanakkale, Turkey, 12 - 14 May 2025, pp.1, (Unpublished)
6 Şubat 2023'te Türkiye'de meydana gelen
Kahramanmaraş merkezli depremler, fiziksel yıkımlarla birlikte ciddi çevresel
ve sağlık sorunlarına yol açmıştır. Deprem sonrası oluşan enkazda yer alan
asbest gibi tehlikeli kimyasal kirleticilerin çevreye yayılması, halk sağlığı
üzerinde büyük tehdit oluşturmaktadır. Özellikle çocuklar, fiziksel, zihinsel
ve duygusal gelişim süreçlerindeki hassasiyetleri nedeniyle bu kirleticilere
karşı daha savunmasızdır. UNESCO’nun Çocuk Hakları İlkeleri doğrultusunda,
çocukların sağlık ve güvenlik hakkının korunması, bu tür risklerin önlenmesi
açısından kritik önem taşımaktadır.
Asbest (asbestos) ya da amyant, lifli yapıda bir
silikat mineralidir ve halk arasında ak toprak, çorak toprak, gök toprak gibi
isimlerle bilinir. Isıya, aşınmaya ve kimyasal maddelere dayanıklı yapısıyla
inşaat malzemelerinde yaygın kullanıma sahiptir; ancak solunum yoluyla vücuda
girdiğinde başta kanser olmak üzere ciddi sağlık sorunlarına yol açar. Akciğer
zarı kalınlaşması, sıvı toplanması ve bağ dokusu oluşumu gibi hastalıklar bu
maddenin zararları arasında yer alır (1).
Bu derleme
çalışması, enkaz yönetimindeki eksiklikler ışığında asbestin çevresel ve sağlık
üzerindeki etkilerini analiz etmeyi ve çocukların bu tehlikeli kimyasallardan
korunması için somut öneriler geliştirmeyi amaçlamaktadır. Çocukların yaşama,
sağlık ve güvenlik haklarını korumayı ve sürdürülebilir çevre yönetimi
stratejileri oluşturmayı hedefleyen çalışma, asbest ve benzeri çevresel
risklerin acilen ele alınması gerektiğini vurgulamaktadır. Etkin bir enkaz yönetimi,
halk sağlığını koruma ve gelecekte benzer afetler için daha güçlü politikalar
geliştirme açısından hayati önem taşır.
Anahtar
Kelime: Asbest,
Deprem, Çevre kirliliği, Çocuk
(1) https://tr.wikipedia.org/wiki/Asbest
(Erişim tarihi 13.04.2025)