MEKÂNSAL SİMGE OLARAK KIRMIZI KÜRE: SERAMİK MALZEMENİN YAPIYÜZEYİ TASARIMINDA İKONOGRAFİK ROLÜ


Creative Commons License

Batu T.

SELCUK 13th INTERNATIONAL CONFERENCE ON APPLIED SCIENCES, Konya, Türkiye, 12 - 14 Aralık 2025, ss.532-542, (Tam Metin Bildiri)

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Konya
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.532-542
  • Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Mimarlık disiplininde yapı yüzeyi, yalnızca bir kabuk ya da koruyucu katman olmanın yanında,

yapının kimliğini, karakterini ve kullanıcıyla kurduğu duygusal ilişkiyi belirleyen temel bir

tasarım alanıdır. Bu alanda seramik malzemenin kullanımı, tarihsel kökeni ve çağdaş üretim

teknolojilerine bakıldığında yüzey tasarımında güçlü bir ifade aracıdır. Seramik dokusal

çeşitliliği ve ışığı yönlendirme kapasitesiyle mimarlara hem estetik hem de anlamsal düzlemde

geniş bir tasarım repertuvarı sunmaktadır. Malzemenin modüler kuruluma elverişli yapısı, el

işçiliğine imkân veren üretim teknikleri, onu güncel mimarlıkta hem teknik hem kavramsal

açıdan yeniden tartışılır hâle getirmektedir. Bu çalışma, seramik yapı yüzeyi tasarımının bu çok

katmanlı niteliklerini, Atatürk Kültür Merkezi’nin Kırmızı Küre’si üzerinden değerlendirmeyi

amaçlamakta ve yüzeyin mimari ikonografi üretimindeki rolünü görünür kılmayı

hedeflemektedir.

Atatürk Kültür Merkezi’nin yeniden yapım sürecinde seramik malzeme ile kurgulanan Kırmızı

Küre, yapının iç mekân organizasyonunu tamamlayan bir öğe olarak konumlanmıştır. Bunun

yanında sembolik olarak da mekânsal bir simgeye dönüşmüştür. Seramik yüzeyin dokusal

zenginliği, ışıkla kurduğu değişken ilişki ve kırmızı rengin kültürel–duygusal çağrışımları, küre

formunun mekân içindeki konumlanışıyla birleşerek çok katmanlı bir ikonografik yapı

üretmektedir. Bu çalışma ile, seramik malzemenin yapı yüzeylerde tarihsel olarak üstlendiği

temsil işlevleri üzerinden Kırmızı Küre’nin el yapımı karolardan oluşan yüzey morfolojisi,

üretim teknikleri ile mekânsal algı arasındaki etkileşimini analiz etmek hedefiyle yapılmıştır.