Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ERDEM KARADAĞ
Danışman: Levent Genç
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:
| Türkiye' de zeytinyağı üretim miktarı henüz istenen düzeyde olmamasına karşın, zeytin dikim alanları dünya ülkeleri arasında küçümsenmeyecek bir yere sahiptir. Zeytinyağı üretiminin üretici ve tüketici bakış açısıyla arz talep bakımından tanımlanması çeşitli faktörlere bağlı olduğundan dalgalanmalar yaşandığı bilinmektedir. Zeytin alanlarının aileden kalma yerlerde yapılmasının yanı sıra, gelir getirme potansiyeli nedeniyle devlet tarafından çeşitli destekler sayesinde artırılmaya çalışılmaktadır. Bu yeni dikim alanlarının zeytin ağaçlarının yetişme şartlarının uygun olacağı bölgelerde yapılması için ön hazırlıklar bölgesel düzeydeki planlamalar yardımıyla yapılmalıdır. Uygun olmayan alanlarda yapılan zeytin dikimlerinden bakım, budama, hasat ve meteorolojik şartlar nedeniyle hem finansal hem fiziksel kayıplara neden olmaktadır. Bu durum da zeytin alanlarının çok olmasının zeytin üretiminde etkili olmaması anlamına gelmektedir. Bu çalışmada, Çanakkale ili Ezine ilçesinde potansiyel olarak zeytin yetiştirmeye uygun alanları topografya ve toprak özelliklerine bağlı bir fonksiyon olarak farklı uygunluk derecelerinde belirlenmesi ve elde edilen sonuçlara göre yeni zeytin ekim alanlarına yönelik öncelikli yatırımların yapılabileceği lokasyonların önerilmesi amaçlanmıştır. Öncelikle bölgeyi kapsayan Landsat uydu görüntüleri kullanılarak iki farklı tarihte Ezine ilçesinin tamamında yer alan zeytinlik ve diğer ana Arazi Kullanım ve Bitki Örtüsü (AKBÖ) sınıfları belirlenmiş, değişimleri ele alınmış ve zeytin alanlarında artış eğilimi olup olmadığı değerlendirilmiştir. İkinci olarak sayısal yükseklik modeli kullanılarak, yükseklik, eğim ve bakı özellikleri irdelenmiştir. Ardından toprak özelliklerine ilişkin haritalardan yararlanılarak mevcut durumdaki toprak özellikleri incelenmiştir. Son olarak, Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) yardımı ile güncel AKBÖ durumu, topografya ve toprak özellikleri bakımından zeytin yetiştirmeye uygun alanlar ve bunların uygunluk dereceleri belirlenmiş ve elde edilebilecek potansiyel verim analiz edilerek bölgeye olan katkısı değerlendirilmiştir. ürkiye' de zeytinyağı üretim miktarı henüz istenen düzeyde olmamasına karşın, zeytin dikim alanları dünya ülkeleri arasında küçümsenmeyecek bir yere sahiptir. Zeytinyağı üretiminin üretici ve tüketici bakış açısıyla arz talep bakımından tanımlanması çeşitli faktörlere bağlı olduğundan dalgalanmalar yaşandığı bilinmektedir. Zeytin alanlarının aileden kalma yerlerde yapılmasının yanı sıra, gelir getirme potansiyeli nedeniyle devlet tarafından çeşitli destekler sayesinde artırılmaya çalışılmaktadır. Bu yeni dikim alanlarının zeytin ağaçlarının yetişme şartlarının uygun olacağı bölgelerde yapılması için ön hazırlıklar bölgesel düzeydeki planlamalar yardımıyla yapılmalıdır. Uygun olmayan alanlarda yapılan zeytin dikimlerinden bakım, budama, hasat ve meteorolojik şartlar nedeniyle hem finansal hem fiziksel kayıplara neden olmaktadır. Bu durum da zeytin alanlarının çok olmasının zeytin üretiminde etkili olmaması anlamına gelmektedir. Bu çalışmada, Çanakkale ili Ezine ilçesinde potansiyel olarak zeytin yetiştirmeye uygun alanları topografya ve toprak özelliklerine bağlı bir fonksiyon olarak farklı uygunluk derecelerinde belirlenmesi ve elde edilen sonuçlara göre yeni zeytin ekim alanlarına yönelik öncelikli yatırımların yapılabileceği lokasyonların önerilmesi amaçlanmıştır. Öncelikle bölgeyi kapsayan Landsat uydu görüntüleri kullanılarak iki farklı tarihte Ezine ilçesinin tamamında yer alan zeytinlik ve diğer ana Arazi Kullanım ve Bitki Örtüsü (AKBÖ) sınıfları belirlenmiş, değişimleri ele alınmış ve zeytin alanlarında artış eğilimi olup olmadığı değerlendirilmiştir. İkinci olarak sayısal yükseklik modeli kullanılarak, yükseklik, eğim ve bakı özellikleri irdelenmiştir. Ardından toprak özelliklerine ilişkin haritalardan yararlanılarak mevcut durumdaki toprak özellikleri incelenmiştir. Son olarak, Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) yardımı ile güncel AKBÖ durumu, topografya ve toprak özellikleri bakımından zeytin yetiştirmeye uygun alanlar ve bunların uygunluk dereceleri belirlenmiş ve elde edilebilecek potansiyel verim analiz edilerek bölgeye olan katkısı değerlendirilmiştir. | |||