IN VITRO NÖROİNFLAMASYON MODELLERİNDE KEMOPREVENTİF YAKLAŞIMLAR: ÖZGÜN VE BİLİNEN BİYOAKTİF MOLEKÜLLERİN TERAPÖTİK ETKİLERİ VE MOLEKÜLER MEKANİZMALARI


Creative Commons License

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: İngilizce

Öğrenci: BEGÜM KURT

Danışman: Tuğba Tümer

Özet:

Kronik nöroinflamasyon tüm dünyada Alzheimer, Parkinson, Multipl Skleroz, depresyon gibi en yaygın görülen nörolojik bozuklukların başlıca sebeplerinden biridir. Günümüzde nöroinflamasyon kaynaklı nörodejeneratif hastalıkların tedavisinde kullanılabilecek etkin bir yöntem hala bulunamamıştır. Bu hastalıkların tedavi edilebilmesi ve önlenebilmesi için nöroinflamasyonun mekanizmaları araştırılarak anti-inflamatuar ve sitoprotektif odaklı bitkisel kökenli yaklaşımların geliştirilmesi gerekmektedir. Bu çalışma kapsamında bilinen bazı maddelerden apigenin, luteolin, kafeik asit, rosmarinik asit ve GR24 ile yeni bir bileşik olan Kaffeoyl-rosmarinik asidin nörodejeneratif hastalıkların gelişiminde merkezi bir rolü olan kronik nöroflamasyona karşı düşük dozlarda koruyucuetkisi taranarak en etken maddenin tespit edilmesi ve daha sonra bu maddenin ileri anti-neuroinflamatuar etkilerini araştırmak ve moleküler etki mekanizmalarını tespit etmek planlanmıştır. Bu amaçla, tarama sonuçlarına göre öncül olarak tespit edilen ve bir çeşit yeni nesil bitki hormonu olan Strigolakton analoğu GR24’ün nörovasküler birimin üyelerinden beyin endotel hücreleri ve mikrogliada oluşturulan nöroinflamasyon modellerine karşı test edilmesi yenilikçi bir yaklaşımdır. Son çalışmalar, kronik nöroinflamasyonun oluşumunda merkezi sinir sistemi (MSS) elemanları ile sistemik inflamasyon arasındaki yakın ilişkiyi ortaya koymaktadır. Bu tez kapsamında, KBB ve mikroglial hücrelerin inflamasyon modelindeki nöroinflamatuvar süreçleri incelenmiş ve inflamasyon sadece merkezi sinir sistemi ile sınırlı kalmayan bir hastalık olarak değerlendirilmiştir. Çalışma kapsamında mikroglia ve beyin endotel hücreleri üzerinde nöroinflamasyonun gelişiminde rol oynayan pek çok farklı parametre gözlemlenmiştir. vii GR24’ün beyin endotel ve mikroglia hücrelerinde LPS uyarımı ile eksprese olan proinflamatuvar moleküller üzerinde belirgin ölçüde baskılayıcı ve sitoprotektif molekülleri önemli ölçüde indükleyici etki gösterdiği görülmüştür. Buna göre GR24’ün düşük dozlarda kronik nöroinflamasyona karşı etkin, nöroprotektif bir bileşik olduğu belirlenmiştir. Bu çalışma sonucu GR24’ün nörodejeneratif hastalıkların tedavisinde potansiyel bir terapötik fitokimyasal olabileceği öne sürülmektedir.