Mekânsal arazi satın alma tercihlerinin makine öğrenimi yöntemi ile değerlendirilmesi: Çanakkale Ayvacık örneği


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2025

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SİMGE DOĞAN

Danışman: Levent Genç

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

Pandemi süreci, kırsal alana göçü tetikleyerek gayrimenkul fiyatlarında hızlı ve sürekli artış yönünde değişimlere neden olmuştur. Kırsal alanda yaşamın özendirildiği bu süreçte yer seçimi tercihleri arazilerin bulunduğu bölge, il-ilce ve köydeki çeşitli hizmet ve kamu binalarına, sosyal tesislerine, eğitim kurumlarına ulaşılabilirlik önemli bir etken olarak göze çarpmıştır. Ayrıca benzeri günlük ihtiyaçların dikkate alındığı konuların yanında manzara ve diğer doğal ortamlara yakınlıkta önemli olmuştur. Arazi fiyatlarının konumsal faktörlere olan mesafeye bağlı olarak farklılık göstermesi, alıcılar ve satıcılar için önemli bir referans oluşturmaktadır. Bu durumun özelikle yerleşme isteğinin yoğun olduğu bir bölgede nasıl gerçekleştirildiği sorusuna açıklık getirilmelidir. Bu değişimler konumun yanında ilan ve satın almanın hangi mevsim olduğuna göre de değişiklikler göstermektedir. Bu bağlamda, Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ve Makine Öğrenimi (MÖ) yöntemleri kullanılarak, Ocak 2023-Aralık 2023 tarihleri arasında Ayvacık Merkez ve köylerinde satılık arazilerin mekânsal özellikleri ile birim fiyatları arasındaki ilişki incelenmiştir. Araştırma sonuçları, Ayvacık'taki arazilerin birim fiyatlarının Ayvacık Merkez'e uzaklık, köy merkezlerine olan mesafe, denize olan mesafe ve mevsimsel değişkenliklerden etkilendiğini göstermektedir. Merkeze yakın olan köylerdeki arazilerin fiyatlarının daha yüksek olduğu, ancak bazı köylerde mesafe arttıkça fiyatların yükseldiği gözlemlenmiştir. Ayrıca, deniz manzaralı arazilerin estetik değerleri ve turistik potansiyeli, alıcılar arasında önemli bir talep yaratmaktadır. Bu çalışma, yerel gayrimenkul piyasasının dinamiklerini anlamak ve sürdürülebilir bir gelişim sağlamak açısından kritik bir öneme sahiptir. Arazi fiyatlarının doğru bir şekilde belirlenmesi, yatırımcıların bilinçli kararlar almasına ve gayrimenkul piyasasının sağlıklı işlemesine katkıda bulunur.